Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

_αντιπροσώπευση και αποξένωση








Όταν οι άνθρωποι μπόρεσαν να αντικρύσουν τον φυσικό κόσμο ως ένα τεράστιο ρολόι, ως ένα
μηχανισμό με γρανάζια και ελατήρια και τους εαυτούς τους ως μέρη αυτής της διάταξης που απλώς λειτουργεί και σκέφτηκαν ότι όπως τα εξαρτήματα του ρολογιού δεν ξέρουν τίποτα για την ώρα και τον χρόνο, έτσι κι οι άνθρωποι δεν μπορούν, δεν είναι σε θέση να ξέρουν τίποτα για τον σκοπό και την δημιουργια του κόσμου, τότε θεμελιώθηκε η τεχνοκρατική αντίληψη για τα πράγματα.
Έκτοτε όλη η προσπάθεια ήταν να βρεθούν οι μηχανισμοί εκείνοι που θα κάνουν το ρολόι να δουλεύει. Η τάση αυτή εκφράστηκε στην εργασία με την μηχανοποίηση της παραγωγής και σε πολιτικό επίπεδο με την ψήφο των πολιτών.

Η ψήφος δεν είναι τίποτα περισσότερο παρά ένας ακόμη μηχανισμός και η αξία της είναι τόσο βαθιά ριζωμένη μέσα μας επενδυμένη μάλιστα με "ιερότητα", διότι συνδέεται με την ίδια την θέση μας μέσα στο κοινωνικό σύστημα - ρολόι που ανέτειλε ήδη από τον 16ο αιώνα περίπου, μαζί με τις θεωρίες του "κοινωνικού συμβολαίου".

Και αν κάποτε οι θεωρίες αυτές ήταν ένα προοδευτικό βήμα σε σχέση με την "ελέω θεού" εξουσία του μονάρχη, στον σημερινό μετα-καπιταλιστικό κόσμο είναι ξεπερασμένες ήδη και τα προβλήματα απαξίωσης του πολιτικού συστήματος είναι εκφράσεις αυτού του τέλους, ενώ όλο και λιγότεροι πολίτες πιστεύουν ότι ψηφίζοντας μπορούν να επηρεάσουν τα κέντρα όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις για το μέλλον της ζωής τους και του πλανήτη.

Στη Φαινομενολογία του πνεύματος §588 γράφει σχετικά ο Hegel: «όπου ο Εαυτός είναι παρών μόνο δι’ αντιπροσώπευσης ή ως μια απλή ιδέα, εκεί αυτός δεν είναι πραγματικά· όπου είναι δι’ εκπροσώπου, αυτός δεν είναι».

Η υπέρτατη αποξένωση του ανθρώπου από τον εαυτό του και από τον συνάνθρωπό του είναι η λογική της εκπροσώπησης ή της αντιπροσώπευσης. Γιατί; Επειδή δι’ αυτής ο άνθρωπος εξαπατάται και παραδίδει την αλήθεια του στη δικτατορία των πιο ανίκανων μειοψηφιών, εμφανιζομένων μάλιστα με τον μανδύα της πλειοψηφίας.

Όταν διατείνονται ότι εκπροσωπούν την πλειοψηφία, στην πράξη δομούν την πιο βίαιη εξουσία σε όλα τα επίπεδα της ζωής: φαινομενικά την ασκούν εν ονόματι της πλειοψηφίας, ουσιαστικά όμως τη χρησιμοποιούν ενάντιά της.

Δι’ αυτής της εξουσίας αποκλείουν την εργαζόμενη κοινωνία από την πολιτική παιδεία και από κάθε λαχτάρα πνευματικής της ολοκλήρωσης. Έτσι τη μετατρέπουν σε μάζα, σε όχλο που κατευθύνεται παραζαλισμένη από τα μμε και τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες της ή/και διάφορες απειλές, στερώντας της την δυνατότητα να ανυψώνεται σε μια αυτό-κυβερνώμενη πολιτική κοινότητα ελεύθερων ατόμων. Όσο πιο ανίκανες είναι τέτοιες μειοψηφίες, τόσο εξαπολύουν την ολέθρια μανία τους ενάντια στην εμπρόσωπη ατομικότητα.

Η ιστορία των πρόσφατων χρόνων και το δράμα της χώρας μας είναι η τρανή απόδειξη αποτυχίας το άτομο μέσα από την συμμετοχή του στα "κοινά πράγματα" να εξελίσσεται σε δια-λογικό πρόσωπο και να αποκτά μια ουσιώδη σχέση με την πραγματικότητα της ζωής του και της ζωής μαζί.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

_Mπέρτολτ. Μπρεχτ: η Εβραία

Η "Εβραία" είναι ο τελευταίος μονόλογος από το σπονδυλωτό έργο του Bertolt Brecht "τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ. Το έργο αυτό του Μπρεχτ αποτελείται απο 24 σκηνές-μονόπρακτα, που έγραψε ο Μπρεχτ εξόριστος μεταξύ 1935 και 1939 και περιγράφουν την τρομοκρατία και την άγρια φύση του ναζιστικού καθεστώτος. Η ελληνική μετάφραση αυτού του έργου του Brecht είναι του Μάριου Πλωρίτη και κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Μωραίτης. Στο κείμενο αποτυπώνεται η εσωτερική ένταση του ατόμου που παίρνει μια απόφαση ενώ βρίσκεται στο χείλος της απελπισίας. Μέσα από την ανάγνωση του έργου στρέφουμε την προσοχή στα εκατοντάδες πρόσωπα της καθημερινότητας, τα οποία, δίνοντας έναν οριακό αγώνα επιβίωσης, αναδύονται ως σύγχρονοι/ες ήρωες και ηρωίδες του Brecht . Το ηχητικό ντοκουμέντο που δημοσιεύουμε παρακάτω είναι από την παράσταση που ανέβηκε το 1978 μαζί με άλλα πέντε μονόπρακτα διαφόρων άλλων συγγραφέων, από το Θίασο Λαμπέτη. Αν και το συγκεκριμένο ντοκουμέντο έχει ανέβ

_Κ.Π. Καβάφης : πρόσθεσις

Aν ευτυχής ή δυστυχής είμαι δεν εξετάζω. Πλην ένα πράγμα με χαράν στον νου μου πάντα βάζω — που στην μεγάλη πρόσθεσι (την πρόσθεσί των που μισώ) που έχει τόσους αριθμούς, δεν είμ’ εγώ εκεί απ’ τες πολλές μονάδες μια. Μες στ’ ολικό ποσό δεν αριθμήθηκα. Κι αυτή η χαρά μ’ αρκεί. (Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993) Σχόλιο :  Δεν θέλω να κάνω ανάλυση... ένα σχόλιο μόνο.. Υπήρξαν και υπάρχουν -ευτυχώς- πολύ αξιότεροι εμού αναλυτές, που έσκυψαν με γνώση και συγκίνηση πάνω στο έργο που μας άφησε ο μεγάλος Αλεξανδρινός. Πριν, όμως, μπω στα ενδότερα, λέω να κάτσω λίγο απ' έξω, να θαυμάσω το οικοδόμημα. Γενικά, καλό είναι να το κάνουμε αυτό. Μια πρώτη καταγραφή, μια εξωτερική εποπτεία, καθώς η μορφή περι-γράφει το περιεχόμενο και το περιεχόμενο χύνεται μέσα στη μορφή του, μας είναι πάντα χρήσιμη για να συνδεθούμε και να μείνουμε εντός του ποιήματος. Ας είναι... διάφορες σκέψεις...ή οδοί για την σκέψη, γενικώς... Αυτό λοιπόν το ποίημα του Κ.Π.Καβά

_ Γ. Σεφέρη, "κράτησα τη ζωή μου" : σπάραγμα μιάς ανάγνωσης

Τ' ανθισμένο πέλαγο και τα βουνά στη χάση του φεγγαριού η μεγάλη πέτρα κοντά στις αγριοσυκιές και τ' ασφοδίλια το σταμνί πού δεν ήθελε να στερέψει στο τέλος της μέρας και το κλειστό κρεβάτι κοντά στα κυπαρίσσια και τα μαλλιά σου χρυσά' τ' άστρα του Κύκνου κι' εκείνο τ' άστρο ό Αλδεβαράν. Κράτησα τη ζωή μου κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας ανάμεσα στα κίτρινα δέντρα κατά το πλάγιασμα της βροχής σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς, καμιά φωτιά στην κορυφή τους· βραδιάζει. Κράτησα τη ζωή μου˙ στ' αριστερό σου χέρι μια γραμμή μια χαρακιά στο γόνατο σου, τάχα να υπάρχουν στην άμμο του περασμένου καλοκαιριού τάχα να μένουν εκεί πού φύσηξε ό βοριάς καθώς ακούω γύρω στην παγωμένη λίμνη την ξένη φωνή. Τα πρόσωπα πού βλέπω δε ρωτούν μήτε ή γυναίκα περπατώντας σκυφτή βυζαίνοντας το παιδί της. Ανεβαίνω τα βουνά· μελανιασμένες λαγκαδιές˙ o χιονισμένος κάμπος, ως πέρα ό χιονισμένος κάμπος, τίποτε δε ρωτούν μήτε o καιρός κλειστός