_Για τις εκλογές και την δημοκρατία

"...η ιδέα ότι κάποιος μπορεί να με εκπροσωπήσει
θα μου φαινόταν ανυπόφορα υβριστική εάν δεν ήταν

τελείως κωμική"

Κορνήλιος Καστοριάδης

Tην Κυριακή, κατά πώς επιτάσσουν οι κανόνες της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, θα ψηφίσουμε τους εκπροσώπους μας στα διάφορα πολιτικά - κοινωνικά συμβούλια. 

Όμως, αλήθεια, τι σημαίνει για σας η εκπροσώπηση; 

Να ένα καλό ερώτημα για δημοσκόπους. 

Να ένα καλό ερώτημα για τον καθένα που έχει την διάθεση, εκτός από το κλαψουρίζει και να αναθεματίζει τους "κακούς" και "ανέντιμους" πολιτικούς, να σκεφτεί από μόνος του: τι ο ίδιος αναθέτει στους εκπροσώπους του; 

Γι' αυτούς που έχουν μια χαλαρή σχέση με την πολιτική, το ερώτημα απαντάται από μόνο του: αναθέτουμε σε εκπροσώπους μας να προωθήσουν και να εργαστούν για ό,τι είναι καλό για το κοινωνικό σύνολο. 

Κάπου δηλαδή μέσα μας σκεφτόμαστε ότι υπάρχουν πράγματι αυτοί οι καλοί, ηθικοί άνθρωποι που θα σκεφτούν πέρα και έξω από το ιδιοτελές ατομικό τους συμφέρον και θα πράξουν προς γενικό όφελος του ανθρώπου. 

Με λίγα λόγια κάνουμε μια προβολή σ' αυτούς τους ανθρώπους, του δικού μας ηθικού  εαυτού και τους αναθέτουμε ηθικά καθήκοντα. Αυτός ο ηθικός εαυτός και τα ηθικά του καθήκοντα είναι το βάρος που φέρουν οι πολιτικοί. Εκεί δοκιμάζονται και ασφαλώς αποτυγχάνουν (στην συντριπιτική τους πλειοψηφία).

Από την στιγμή, όμως, που αποθέτουμε στους πολιτικούς αυτό το βάρος και  την ευθύνη να πράξουν για το δημόσιο συμφέρον, εμείς μπορούμε να αποποιηθούμε την δική μας προσωπική ευθύνη να είμαστε ηθικοί άνθρωποι για το κοινωνικό σύνολο εν γένει, χωρίς εμφανές ιδιοτελές όφελος. Μήπως αυτό δεν ζητάμε από τους πολιτικούς να πράξουν για λογαρισμό μας κάθε φορά που θα κληθούν να σκεφτούν, να ψηφίσουν, να αποφασίσουν στα σώματα στα οποία συμμετέχουν;
Οι ίδιοι οι πολιτικοί, φαίνεται με προθυμία να μπαίνουν στο πετσί του ρόλου το οποίο τους αναθέτουμε και να ζητούν να τους "εμπιστευτούμε", δεν χάνουν δε την ευκαιρία να προβάλουν τους εαυτούς τους ως Πατέρες του Έθνους, ως Εθνάρχες, οραματιστές και άλλα τέτοια φαιδρά.

Από την μεριά μας εμείς μπορούμε, αφού ψηφίσουμε ή αφού αφήσουμε τους άλλους να ψηφίσουν, να γυρίσουμε στα καθημερινά μας επιτηδεύματα, που αφορούν το άτομό μας, την οικογένειά μας, το στενό μας ιδιωτικό συμφέρον. Μπορούμε ακόμα και να διαγράψουμε εντελώς αυτή την παράμετρο της κοινωνικής ζωής δηλαδή την πολιτική πράξη, από τα ενδιαφέροντά μας. Αναθέτουμε σε άλλους τις αποφάσεις και τον έλεγχο της πολιτικής πραγματικότητας, προσευχόμενοι ή πειθόμενοι  ότι αυτοί οι άλλοι θα το κάνουν με τον καλύτερο τρόπο, τόσο για μας όσο και για το κοινωνικό σύνολο. 

Το ίδιο μπορεί να κάνει -και το κάνει- σ' ένα δεύτερο επίπεδο το κράτος, να μεταφέρει δηλαδή κι αυτό το καθήκον της ηθικής πράξης του σε μια άλλη δομή που είναι πλέον οι Αγορές, οι οποίες κατά το κοινώς λεγόμενο έχουν την δυνατότητα της "αυτορρύθμισης", δηλώνοντας και μ' αυτόν τον τρόπο την αποτυχία του,  το ίδιο το κράτος   να είναι ένα "ηθικό" κράτος.

Με βάση αυτόν τον καταμερισμό (που είναι πολύ πιο βαθύς και θεμελιώδης από τον καταμερισμό της εργασίας), ότι δηλαδή υπάρχει ο άνθρωπος ως δημόσιο και ως ιδιωτικό πρόσωπο και ότι αυτά τα δύο δεν είναι ανάγκη να ταυτίζονται, αλλά είναι καλύτερο να διαχωρίζονται, και μάλιστα χωρίς αυτό να είναι πρόβλημα, η ανθρωπότητα έγινε πολύ παραγωγική και μπόρεσε να σωρεύσει πλείστα και σπουδαία επιμέρους επιτεύγματα αλλά και να δημιουργήσει έναν κόσμο πολιτικού ψεύδους, απάθειας και ανεντιμότητας, έναν κόσμο α-πολιτικό κι  α-βιώτο. 

Επειδή όμως, η ηθική πράξη έχει πάντοτε: (α) έναν φορέα, (β) ένα κοινωνικό περιεχόμενο δηλ. αφορά πάντα κάποιον άλλον 

Επειδή η πολιτική πράξη για να είναι πράξη υπεύθυνη και ηθική, οφείλει ν' αρθρώνεται σε πρώτο πρόσωπο,  γι' αυτό κανείς δεν μπορεί να με εκπροσωπήσει. 

Γιατί ακόμα κι αν δεχθούμε ότι υπάρχουν πολιτικοί που κινούνται από καλές προθέσεις και είναι έντιμοι άνθρωποι, επειδή ακριβώς η προϋπόθεση της ανάθεσης της ηθικής πράξης που υπονοείται σε κάθε εκλογική διαδικασία, είναι παρά-τον- λόγο (παράλογη) και παρά την ουσία της Ηθικής (γιατί η ηθική πραγματώνεται και αφορά στον καθέκαστο πραγματικό άνθρωπο), θα αναγκαστεί -ακόμα κι αν αυτός είναι καλός και ηθικός άνθρωπος, να πει ψέματα, να υποταχθεί στους διαμορφωτές της κοινής γνώμης και στα λογής συμφέροντα. 

Τι απογοήτευση τότε!! Τότε, "όλοι είναι ίδιοι" ή "όλοι λένε ψέματα". Μα και βέβαια είναι όλοι ίδιοι και βέβαια όλοι λένε ψέματα, γιατί δεν γίνεται να κάνουν, να είναι ή να πουν κάτι άλλο. Διότι η αρχική συνθήκη της ύπαρξής τους, ως επαγγελματιών της πολιτικής, βασίζεται σε μια αυταπάτη, σ' ένα κατά συνθήκη ψεύδος, που εμείς βαφτίζουμε αντιπροσωπευτική δημοκρατία.

Αν, λοιπόν θέλουμε να ανακόψουμε την κατίσχυση του "μαζανθρώπου", που απλώς θα καταναλώνει και θα καταναλώνεται, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι βρισκόμαστε ενώπιον ενός πολύ σημαντικότερου και βαθύτερου προβλήματος, απ'  αυτά που τίθενται ως εκλογική "ατζέντα" κάθε φορά που καλούμαστε να σκεφτούμε και να ψηφίσουμε τους καταλληλότερους εκπροσώπους.

Αλλ' όμως, αν τα ζητήματα που τίθενται μας φαίνονται ανυπόφορα ρηχά, ας μη στεναχωριόμαστε. Μέχρι να σκεφτούμε έναν τρόπο να τ' αλλάξουμε ας τα θεωρήσουμε απλώς κωμικά.