Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

_ η γυναίκα δυνάστης



έργο : Γιώργου Σικελιώτη



του Χάρη Ναξάκη


Η βούληση για δύναμη, η επιθυμία για εξουσία, η ιδιοτέλεια και ο ανταγωνισμός είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης, όπως βέβαια κι ο αλτρουισμός, κι όχι τμήμα της ταυτότητας του φύλου και δη του αντρικού, όπως αφελώς(;) διακηρύσσει το γυναικείο κίνημα. Το να δηλώνεις φιλελεύθερος, προοδευτικός ή αριστερός ήταν και είναι συνώνυμο με την άνευ όρων ταύτιση με τη φεμινιστική αφήγηση για την πατριαρχική καταπιεστική κοινωνία, τον πατέρα εξουσιαστή-αφέντη, σε αντίθεση με την ευαίσθητη και ευγενικών συναισθημάτων γυναικεία ψυχοσύνθεση.

Η άφεση αμαρτιών των προοδευτικών αντρών για το προπατορικό αμάρτημα του αντρικού φύλου, για την επί αιώνες βάναυση πατριαρχική κυριαρχία, είναι το να δηλώσουν φεμινιστές. Η έμφυλη όμως καταπίεση δεν ήταν και δεν είναι μόνο πατριαρχική. Σήμερα, στην ύστερη νεωτερική εποχή, τα δίκαια αιτήματα του γυναικείου κινήματος για χειραφέτηση και ισότητα έχουν εκπέσει στην αναδυόμενη φιγούρα: της γυναίκας-αφέντρας, που παίρνει το αίμα της πίσω για την επί χιλιάδες χρόνια ανδρική τυραννία, της μορφωμένης γυναίκας μάνατζερ ή αυτοαπασχολούμενης στα ευγενή επαγγέλματα, που η επιθυμία της για εξουσία και δύναμη και η ροπή στην αυταρχικότητα σε τίποτα δεν διαφέρει από την ανάλογη αντρική, ή της γυναίκας οδηγού που παρκάρει πάνω στις θέσεις για αναπήρους και βρίζει τους άλλους οδηγούς με περισσότερη μανία από το απεχθές αντρικό πρότυπο.

Η αυταρχική, αντρική κατά τεκμήριο κυριαρχία, οι πατριαρχικές μορφές κυριαρχίας, έχουν πλήρως αναλυθεί μέχρι σήμερα, αλλά μικρότερη σημασία έχει δοθεί στην επίσης απεχθή χειραγώγηση του άλλου που έχει τις ρίζες της στη μητρική κυριαρχία, στην κτητική και ευνουχιστική συμπεριφορά της γυναίκας-μητέρας. Οι τεχνικές αυτής της συμπεριφοράς αναπτύχθηκαν στην οικία όπου παρέμεινε η γυναίκα ως νοικοκυρά και ως υπεύθυνη για την ανατροφή των παιδιών.


Η μητριαρχική επιθυμία ισχύος, σύμφωνα με τον Μισεά, παίρνει διάφορες μορφές που είναι πιο αποπνικτικές από τη συμβολική αυθεντία και αυταρχικότητα του πατέρα και γι αυτό είναι δυσκολότερα ανιχνεύσιμες και αντιμετωπίσιμες. Ιδού ένα παράδειγμα, ελαφρώς τροποποιημένο όπως το δίνει ο Ζίζεκ. Ο πατέρας-αφέντης λέει στον γιο του: «Πρέπει να πας στα γενέθλια της θείας σου ακόμα κι αν πλήττεις θανάσιμα, θα πας θες δε θες».

Η κτητική και ευνουχιστική μητέρα θα πει: «Παρ’ όλο που ξέρεις καλά πόσο πολύ επιθυμεί η θεία σου να σε δει, δεν οφείλεις να το κάνεις παρά μόνο αν το θες πραγματικά, αλλιώς μείνε στο σπίτι». Ενώ στην περίπτωση του πατριαρχικού αυταρχισμού είναι ίσως ευκολότερο να αντιδράσει το παιδί, στη μητριαρχική χειραγώγηση οι τεχνικές κυριαρχίας εμφανίζονται μεταμφιεσμένες ως ελεύθερη επιλογή, που είναι όμως στην πραγματικότητα αναγκαστική επιλογή.

Η βούληση λοιπόν για δύναμη δεν είναι προνομιακό χαρακτηριστικό της έμφυλης υπόστασης του ανθρώπου και μάλιστα της πατριαρχίας, όπως υποστηρίζει η φεμινιστική αφήγηση. Ιστορικά έχει πάρει και τις δυο μορφές κυριαρχίας, του πατέρα-αφέντη και της κτητικής μητέρας. Η πρώτη από τις δύο μορφές είναι κυρίαρχη αιώνες τώρα, αλλά στον ύστερο καπιταλισμό οι τεχνικές κυριαρχίας είναι μείγμα και των δύο και ασκούνται και από τα δυο φύλα, μέσω της κυρίαρχης φιγούρας της νεωτερικότητας, του εξατομικευμένου ατόμου, που είναι κτητικό, ναρκισσιστικό (Κ. Λας), ορθολογικά ιδιοτελές και αυτοαναφορικό.

Ο κ. Ναξάκης είναι καθηγητής Οικονομικών στο ΤΕΙ Ηπείρου, συγγραφέας

πηγή : Αντίφωνο


 

Σχόλιο paracosmos :
Ας προσέξουμε ότι και στις δύο φράσεις του παραδείγματος - σ' αυτή που λέει ο πατέρας και σ' αυτή που λέει η μητέρα- όλο το παιχνίδι παίζεται με το ρήμα "θες"... Η βασική λοιπόν στόχευση είναι ο έλεγχος της βούλησης... είτε με ευθύ εξαναγκασμό (πατέρας) είτε με υπόγειο πριόνισμα (μητέρα)...

Γιατί είναι τόσο σημαντική η βούληση;
Διότι ο άνθρωπος κινείται από την επιθυμία του. Θέλουμε να μας θέλουν, θέλουμε αυτό που θέλουν οι άλλοι, θέλουμε τους άλλους... θέλουμε τον Θεό, εντέλει μπορούμε να θέλουμε ή να μην θέλουμε ακόμα και την ζωή.
Στο ανθρώπινο θέλω εμφαίνονται τόσο ο κόσμος όσο και το υποκείμενο.
Επομένως στην πρώτη περίπτωση του πατέρα δυνάστη... το θέλω του παιδιού μπορεί να εκφραστεί, έστω και ετεροκαθοριζόμενο, βρισκόμενο σε αντίθεση με την απαγόρευση του πατέρα : το παιδί να μην θέλει ό,τι θέλει ο πατέρας, άσχετα εάν θα υποταχθεί τελικά στην εξουσία του.
Στην δεύτερη περίπτωση της γυνάκας δυνάστη... το θέλω του παιδιού εκβιάζεται και εγκλωβίζεται μέσα σε ψυχολογικούς και ηθικούς λαβυρίνθους και τελικά καταπνίγεται, αφού δεν μπορεί ούτε καν να λεκτικοποιηθεί ως σύγκρουση.

Και στις δύο περιπτώσεις ο τύπος του ανθρώπου - δυνάστη υπάρχει παντού (μέσα και έξω από την οικογένεια) και,  όπως καταλήγει το άρθρο, προεκτείνει κυριαρχικά και αυτοαναφορικά το άτομό του, την ατομική του βούληση για έλεγχο, την στερεοτυπική δική του εμπειρία στους άλλους και δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί τον άλλο ως μια απολύτως μοναδική και ανεπανάληπτη περίπτωση της ανθρώπινης ύπαρξης, ως ένα Πρόσωπο, που βρίσκεται στον δικό του δρόμο της συνάντησης με τον άλλο άνθρωπο και με τον Θεό.






Σχόλια

  1. Ανώνυμος22/6/15, 12:29 μ.μ.

    ΣΩΣΤΑ!
    ΔΥΝΑΣΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΟΥ ,ΟΠΩΣ ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ Η Η ΑΦΕΝΤΙΚΙΝΑ.
    ΔΥΝΑΣΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Ο ΡΟΥΦΙΑΝΟΣ ΠΟΥ ΠΗΓΕ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΤΑΔΩΣΕ ΣΤΟΝ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΓΙΑ ΝΑ ΣΕ ΔΙΩΞΕΙ.ΔΥΝΑΣΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΣΟΥ ΚΑΝΕΙ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΜΠΟΥΛΙΓΚ.
    ΜΠΟΥΛΙΓΚ ΚΑΙ συναμα click-unfriend ^...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Με διαβαθμίσεις δυνάστες των άλλων είμαστε όλοι μας.
      Για την ανθρώπινη κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, είναι αρκετό τουλάχιστον να είμαστε ενήμεροι όχι τόσο για να προφυλαχτούμε από τους άλλους που θέλουν να μας δυναστεύσουν... αλλά για κάτι πιο δύσκολο : για να προφυλάξουμε τους άλλους από εμάς.
      Αν πετύχουμε το δεύτερο αυτόματα έχουμε πετύχει και το πρώτο.
      Για σκεφτείτε το!

      Διαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

_Mπέρτολτ. Μπρεχτ: η Εβραία

Η "Εβραία" είναι ο τελευταίος μονόλογος από το σπονδυλωτό έργο του Bertolt Brecht "τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ. Το έργο αυτό του Μπρεχτ αποτελείται απο 24 σκηνές-μονόπρακτα, που έγραψε ο Μπρεχτ εξόριστος μεταξύ 1935 και 1939 και περιγράφουν την τρομοκρατία και την άγρια φύση του ναζιστικού καθεστώτος. Η ελληνική μετάφραση αυτού του έργου του Brecht είναι του Μάριου Πλωρίτη και κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Μωραίτης. Στο κείμενο αποτυπώνεται η εσωτερική ένταση του ατόμου που παίρνει μια απόφαση ενώ βρίσκεται στο χείλος της απελπισίας. Μέσα από την ανάγνωση του έργου στρέφουμε την προσοχή στα εκατοντάδες πρόσωπα της καθημερινότητας, τα οποία, δίνοντας έναν οριακό αγώνα επιβίωσης, αναδύονται ως σύγχρονοι/ες ήρωες και ηρωίδες του Brecht . Το ηχητικό ντοκουμέντο που δημοσιεύουμε παρακάτω είναι από την παράσταση που ανέβηκε το 1978 μαζί με άλλα πέντε μονόπρακτα διαφόρων άλλων συγγραφέων, από το Θίασο Λαμπέτη. Αν και το συγκεκριμένο ντοκουμέντο έχει ανέβ

_Κ.Π. Καβάφης : πρόσθεσις

Aν ευτυχής ή δυστυχής είμαι δεν εξετάζω. Πλην ένα πράγμα με χαράν στον νου μου πάντα βάζω — που στην μεγάλη πρόσθεσι (την πρόσθεσί των που μισώ) που έχει τόσους αριθμούς, δεν είμ’ εγώ εκεί απ’ τες πολλές μονάδες μια. Μες στ’ ολικό ποσό δεν αριθμήθηκα. Κι αυτή η χαρά μ’ αρκεί. (Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993) Σχόλιο :  Δεν θέλω να κάνω ανάλυση... ένα σχόλιο μόνο.. Υπήρξαν και υπάρχουν -ευτυχώς- πολύ αξιότεροι εμού αναλυτές, που έσκυψαν με γνώση και συγκίνηση πάνω στο έργο που μας άφησε ο μεγάλος Αλεξανδρινός. Πριν, όμως, μπω στα ενδότερα, λέω να κάτσω λίγο απ' έξω, να θαυμάσω το οικοδόμημα. Γενικά, καλό είναι να το κάνουμε αυτό. Μια πρώτη καταγραφή, μια εξωτερική εποπτεία, καθώς η μορφή περι-γράφει το περιεχόμενο και το περιεχόμενο χύνεται μέσα στη μορφή του, μας είναι πάντα χρήσιμη για να συνδεθούμε και να μείνουμε εντός του ποιήματος. Ας είναι... διάφορες σκέψεις...ή οδοί για την σκέψη, γενικώς... Αυτό λοιπόν το ποίημα του Κ.Π.Καβά

_ Γ. Σεφέρη, "κράτησα τη ζωή μου" : σπάραγμα μιάς ανάγνωσης

Τ' ανθισμένο πέλαγο και τα βουνά στη χάση του φεγγαριού η μεγάλη πέτρα κοντά στις αγριοσυκιές και τ' ασφοδίλια το σταμνί πού δεν ήθελε να στερέψει στο τέλος της μέρας και το κλειστό κρεβάτι κοντά στα κυπαρίσσια και τα μαλλιά σου χρυσά' τ' άστρα του Κύκνου κι' εκείνο τ' άστρο ό Αλδεβαράν. Κράτησα τη ζωή μου κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας ανάμεσα στα κίτρινα δέντρα κατά το πλάγιασμα της βροχής σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς, καμιά φωτιά στην κορυφή τους· βραδιάζει. Κράτησα τη ζωή μου˙ στ' αριστερό σου χέρι μια γραμμή μια χαρακιά στο γόνατο σου, τάχα να υπάρχουν στην άμμο του περασμένου καλοκαιριού τάχα να μένουν εκεί πού φύσηξε ό βοριάς καθώς ακούω γύρω στην παγωμένη λίμνη την ξένη φωνή. Τα πρόσωπα πού βλέπω δε ρωτούν μήτε ή γυναίκα περπατώντας σκυφτή βυζαίνοντας το παιδί της. Ανεβαίνω τα βουνά· μελανιασμένες λαγκαδιές˙ o χιονισμένος κάμπος, ως πέρα ό χιονισμένος κάμπος, τίποτε δε ρωτούν μήτε o καιρός κλειστός