Μπορεί να παραιτήθηκε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, να έγιναν οι σχετικές πλάκες με τα βίντεο στο διαδίκτυο και οι "άνθρωποι της τέχνης" να φάνηκαν ομονοούντες διαμαρτυρόμενοι.... μη νομίζετε όμως ότι έγινε και τίποτα σπουδαίο.
Ακόμα κι αν τίποτα από αυτά δεν γινότανε και ο κ. Φαμπρ παρέμενε στην θέση του και υλοποιούσε τελικά όλες κι ακόμα περισσότερες από τις καλλιτεχνικές του εμπνεύσεις, κανένα πλήγμα δεν θα είχε καταφερθεί στο πολιτιστικό επίπεδο του ελληνικού λαού. Το πολύ θα είχε προστεθεί άλλη μια μετά- μοντέρνα και υπεροπτική ασυναρτησία μέσα στο απέραντο σκουπιδαριό του διασκεδάζειν, που εκτείνεται από το Χόλιγουντ έως την Κίνα και καταβροχθίζει δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο.
Προσωπικά καθόλου δεν με σοκάρει να δω μια παράσταση με γυμνά ανθρώπινα σώματα, αρκεί να με πείσει ότι αυτό δεν γίνεται με αυτοσκοπό να αυτοχριστεί η παράσταση και μέσω αυτής ο σκηνοθέτης ( κ.λ. συντελεστές) "πρωτοπορία" , ανεβάζοντας έτσι το κασέ του στα καλλιτεχνικά γκαλά και σαλόνια. Αρκεί να υπάρχει ένας λόγος σοβαρός, γιατί το να εκθέτεις ένα σώμα γυμνό στην σκηνή, υποδυόμενο κάποιο ρόλο, αποτελεί μια μορφή βίας, που ασκείται σε ψυχικό επίπεδο τόσο στον θεατή όσο και στον καλλιτέχνη, κι αυτό φαίνεται να μην λαμβάνεται υπόψη. Τα έντονα συναισθήματα που δημιουργούνται στον θεατή και η ψυχική εγρήγορση στην οποία έρχεται, από την ζωντανή θέα ενός γυμνού σώματος που χορεύει, σφαδάζει, οδυνάται, ερωτεύεται κλπ, επί σκηνής, πρέπει -για να μην εκπίπτουν στην πορνογραφική χυδαιότητα- να έχουν ένα πολύ σοβαρό έρεισμα στον λόγο (και δεν εννοώ μόνο το κείμενο, αν και σπουδαία κείμενα είναι σωτήρια σε τέτοιες περιπτώσεις -βλ. Ανδρέας Εμπειρίκος Μεγ.Ανατολικός , βλ. παράσταση Επιδαύρου Ορνιθες , Κ. Κουν, Μ. Χατζηδάκις, Γ. Τσαρούχης).
Αυτό όμως που θέλω να πω εδώ, είναι ότι κανένα καλλιτεχνικό γεγονός δεν είναι ικανό να επιφέρει σοβαρές αλλοιώσεις στην ψυχή ενός λαού, όπως αυτή εκφραζεται ως "ο πολιτισμός" του, είτε αυτό (το γεγονός) είναι υψηλής αισθητικής είτε για γέλια και για κλάματα.
Με αυτό το πρόβλημα βρίσκεται αντιμέτωπο το εκπαιδευτικό σύστημα, εάν υποθέσουμε ότι ανάμεσα στους στόχους του βρίσκεται ακόμα η αισθητική καλλιέργεια και η καλλιτεχνική παιδεία ενός λαού.
Κρατώντας πάντα μια θέση αδειανή για την εξαίρεση, θα πω ότι κανείς εκπαιδευτικός δεν πιστεύει ότι θα συγκλονίσει, θα αναδιατάξει ψυχικά και θα προσφέρει μια άλλη θέαση του κόσμου στους μαθητές του, διδάσκοντάς τους έναν μεγάλο ποιητή ή έναν σπουδαίο λογοτέχνη , Έλληνα ή ξένο.
Κι όμως αυτός είναι ο ρόλος και η λειτουργία της Ποίησης, όπως και του Θεάτρου, αν δεν κάνω λάθος.
Γιατί, τόσο το όποιο εκπαιδευτικό σύστημα όσο οι διάφορες μορφές τέχνης και πνευματικής δημιουργίας, αστοχούν στους στόχους τους;
Κι αν αστοχούν σε αυτούς σε ποιούς επιτυγχάνουν;
Εν ολίγοις θα πω ότι όσο πιο πολύ επιτελεστικό είναι ένα σύστημα τόσο πιο πολύ δρα στην επιφάνεια της επίτευξης άμεσων στόχων.
Κι αυτό στο μεν εκπαιδευτικό σύστημα εκφράζεται ως επαγγελματικός προκαθορισμός των αυριανών πολιτών , στον δε χώρο της τέχνης ως δια-σκέδαση των, στο εδώ και το τώρα, καταναλωτών.
Αν μιλάμε όμως για παιδεία και για ψυχαγωγία, πρέπει να συντρέχουν άλλοι λόγοι και να ψάξουμε σε άλλα μέρη, σε άλλες γαίες....αυτά βρίσκονται στα παραλειπόμενα μιας συζήτησης που δεν μπορούμε να κάνουμε, για όσο λειτουργούμε επιτελεστικά.
Οπότε, τώρα που έφυγε ο κακός Βέλγος κ. Φαμπρ, ας γυρίσουμε κι εμείς στις προσφιλείς μας ασχολίες, κι ας είμαστε ήσυχοι κανένας στίχος δεν μπορεί να ανατρέψει καθεστώτα και κανένα μεταμοντέρνο χορο-πηδητό δεν είναι αυτό που βεβηλώνει τα ιερά και όσια.
Τόσες μέρες κουβέντα και τρεχάματα για το τίποτα....
Ακόμα κι αν τίποτα από αυτά δεν γινότανε και ο κ. Φαμπρ παρέμενε στην θέση του και υλοποιούσε τελικά όλες κι ακόμα περισσότερες από τις καλλιτεχνικές του εμπνεύσεις, κανένα πλήγμα δεν θα είχε καταφερθεί στο πολιτιστικό επίπεδο του ελληνικού λαού. Το πολύ θα είχε προστεθεί άλλη μια μετά- μοντέρνα και υπεροπτική ασυναρτησία μέσα στο απέραντο σκουπιδαριό του διασκεδάζειν, που εκτείνεται από το Χόλιγουντ έως την Κίνα και καταβροχθίζει δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο.
Προσωπικά καθόλου δεν με σοκάρει να δω μια παράσταση με γυμνά ανθρώπινα σώματα, αρκεί να με πείσει ότι αυτό δεν γίνεται με αυτοσκοπό να αυτοχριστεί η παράσταση και μέσω αυτής ο σκηνοθέτης ( κ.λ. συντελεστές) "πρωτοπορία" , ανεβάζοντας έτσι το κασέ του στα καλλιτεχνικά γκαλά και σαλόνια. Αρκεί να υπάρχει ένας λόγος σοβαρός, γιατί το να εκθέτεις ένα σώμα γυμνό στην σκηνή, υποδυόμενο κάποιο ρόλο, αποτελεί μια μορφή βίας, που ασκείται σε ψυχικό επίπεδο τόσο στον θεατή όσο και στον καλλιτέχνη, κι αυτό φαίνεται να μην λαμβάνεται υπόψη. Τα έντονα συναισθήματα που δημιουργούνται στον θεατή και η ψυχική εγρήγορση στην οποία έρχεται, από την ζωντανή θέα ενός γυμνού σώματος που χορεύει, σφαδάζει, οδυνάται, ερωτεύεται κλπ, επί σκηνής, πρέπει -για να μην εκπίπτουν στην πορνογραφική χυδαιότητα- να έχουν ένα πολύ σοβαρό έρεισμα στον λόγο (και δεν εννοώ μόνο το κείμενο, αν και σπουδαία κείμενα είναι σωτήρια σε τέτοιες περιπτώσεις -βλ. Ανδρέας Εμπειρίκος Μεγ.Ανατολικός , βλ. παράσταση Επιδαύρου Ορνιθες , Κ. Κουν, Μ. Χατζηδάκις, Γ. Τσαρούχης).
Αυτό όμως που θέλω να πω εδώ, είναι ότι κανένα καλλιτεχνικό γεγονός δεν είναι ικανό να επιφέρει σοβαρές αλλοιώσεις στην ψυχή ενός λαού, όπως αυτή εκφραζεται ως "ο πολιτισμός" του, είτε αυτό (το γεγονός) είναι υψηλής αισθητικής είτε για γέλια και για κλάματα.
Με αυτό το πρόβλημα βρίσκεται αντιμέτωπο το εκπαιδευτικό σύστημα, εάν υποθέσουμε ότι ανάμεσα στους στόχους του βρίσκεται ακόμα η αισθητική καλλιέργεια και η καλλιτεχνική παιδεία ενός λαού.
Κρατώντας πάντα μια θέση αδειανή για την εξαίρεση, θα πω ότι κανείς εκπαιδευτικός δεν πιστεύει ότι θα συγκλονίσει, θα αναδιατάξει ψυχικά και θα προσφέρει μια άλλη θέαση του κόσμου στους μαθητές του, διδάσκοντάς τους έναν μεγάλο ποιητή ή έναν σπουδαίο λογοτέχνη , Έλληνα ή ξένο.
Κι όμως αυτός είναι ο ρόλος και η λειτουργία της Ποίησης, όπως και του Θεάτρου, αν δεν κάνω λάθος.
Γιατί, τόσο το όποιο εκπαιδευτικό σύστημα όσο οι διάφορες μορφές τέχνης και πνευματικής δημιουργίας, αστοχούν στους στόχους τους;
Κι αν αστοχούν σε αυτούς σε ποιούς επιτυγχάνουν;
Εν ολίγοις θα πω ότι όσο πιο πολύ επιτελεστικό είναι ένα σύστημα τόσο πιο πολύ δρα στην επιφάνεια της επίτευξης άμεσων στόχων.
Κι αυτό στο μεν εκπαιδευτικό σύστημα εκφράζεται ως επαγγελματικός προκαθορισμός των αυριανών πολιτών , στον δε χώρο της τέχνης ως δια-σκέδαση των, στο εδώ και το τώρα, καταναλωτών.
Αν μιλάμε όμως για παιδεία και για ψυχαγωγία, πρέπει να συντρέχουν άλλοι λόγοι και να ψάξουμε σε άλλα μέρη, σε άλλες γαίες....αυτά βρίσκονται στα παραλειπόμενα μιας συζήτησης που δεν μπορούμε να κάνουμε, για όσο λειτουργούμε επιτελεστικά.
Οπότε, τώρα που έφυγε ο κακός Βέλγος κ. Φαμπρ, ας γυρίσουμε κι εμείς στις προσφιλείς μας ασχολίες, κι ας είμαστε ήσυχοι κανένας στίχος δεν μπορεί να ανατρέψει καθεστώτα και κανένα μεταμοντέρνο χορο-πηδητό δεν είναι αυτό που βεβηλώνει τα ιερά και όσια.
Τόσες μέρες κουβέντα και τρεχάματα για το τίποτα....
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου