Μια τέτοια νύχτα πριν από χρόνια
Κάποιος περπάτησε μόνος
Δεν ξέρω πόσα λασπωμένα χιλιόμετρα
Κάποιος περπάτησε μόνος
Νύχτα και συννεφιά, χωρίς άστρα
Πήγαινε το δρόμο δρόμο
Ξημερώματα, μπήκε στα Γιάννενα
Στο πρώτο χάνι έφαγε και κοιμήθηκε τρία μερόνυχτα
Ξύπνησε απ’ το χιόνι που έπεφτε μαλακά
Στάθηκε στο παράθυρο και άκουγε τα κλαρίνα
Και άκουγε τα κλαρίνα
Πότε θαμπά και πότε δίπλα του
Πότε θαμπά
Και πότε δίπλα του
Όπως τα ‘φερνε ο άνεμος
Αχ...
Και άκουσε μετά τη φωνή πεντακάθαρη
Από κάπου κοντά την άκουσε
Σαν αλύχτημα και σαν να την έσφαζαν τη γυναίκα
Κι ούτε καυγάς, ούτε τίποτα άλλο
Χιόνιζε
Όλη νύχτα στα Γιάννενα χιόνιζε
Ξημερώματα, πλήρωσε ότι χρωστούσε και γύριζε στο χωριό του
Στα πενήντα του θα ‘τανε
Με γκρίζα μαλλιά και τρεις θυγατέρες, ανύπαντρες
Χήρος τέσσερα χρόνια
Στα πενήντα του θα ‘τανε
Χήρος τέσσερα χρόνια
Με τη μαύρη κάπα στις πλάτες
Αχ, το τι χιόνι σήκωσαν
Τι χιόνι σήκωσαν τούτες οι πλάτες
Κανένας δε το ‘μαθε...
Κανένας δε το ‘μαθε...
Κανένας!
Ποίηση : Μιχάλης Γκανάς, Γυάλινα Γιάννενα (εκδ. Καστανιώτης, 1989)
Αφήγηση : Χ. Κατσιμίχας
Παραδοσιακό Ηπειρώτικο : Πήγαινα το δρόμο δρόμο
Σχόλιο
Ένα θαυμάσιο ποίημα του Μιχάλη Γκανά, πλεγμένο αριστοτεχνικά με το παραδοσιακό Ηπειρώτικο "Πήγαινα το δρόμο δρόμο"...
Το ποίημα αποτελεί τμήμα μιας μεγαλύτερης σύνθεσης, με τον τίτλο Γυάλινα Γιάννενα και αναφέρεται -κατά την δική μου ανάγνωση- στις βαθιές συνειδητοποιήσεις ενός ανθρώπου που οδοιπορεί στο δρόμο της ζωής, όταν φτάνει σε ένα κομβικό σημείο της διαδρομής του.
Αυτές οι συνειδητοποιήσεις είναι σταθμοί, κάτι σα ένα χάνι... που ο οδοιπόρος φτάνει πάντα μόνος του.
Νιώθει πολύ κουρασμένος, καθώς το περπάτημα σε λασπωμένους δρόμους είναι μια ακραία δοκιμασία, για το σώμα και την ψυχή...
Σε τούτο το χάνι, το σταθμό της ύπαρξης, ο οδοιπόρος θα καταλύσει, θα κοιμηθεί σαν πεθαμένος για τρία μερόνυχτα και όταν πια θα ξυπνήσει, κάτι σαν ανάσταση θα είναι αυτό το ξύπνημα, θα έχει αποκτήσει μια άλλη σχέση με τον εξωτερικό κόσμο... οι ήχοι του, τα κλαρίνα, θα φτάνουν από μακριά και συγκεχυμένα... τα πάντα, όσα του φαίνονταν σημαντικά θα βρίσκονται πια θαμμένα στο χιόνι και μέσα του η κραυγή της μάταιης ελπίδας που σφάχτηκε θα σημαίνει το, δίχως περιττούς μελοδραματισμούς, ειρηνικό τέλος των ψευδαισθήσεων....
Θα συνεχίσει να χιονίζει... κι όλα θα γίνουν άσπρα, νεκρικά. Η φύση - αντικειμενική πραγματικότητα παραμένει ασυγκίνητη μπροστά στην θλίψη και τη βαθιά μοναξιά του ανθρώπου...
Ο οδοιπόρος θα πληρώσει το τίμημα της συνειδητοποίησης που έλαβε...θα ξημερώνει την ώρα που θα κλείνει τους λογαριασμούς του με την μέχρι τώρα οδοιπορία του και θα πίσω γυρίσει στο χωριό του, κρατώντας τα δύο νήματα που διαφεντεύουν την ανθρώπινη ύπαρξη και μοίρα : την ζωή (ανύπαντρες κόρες) με τις απαιτήσεις και την ορμή της και τον θάνατο (η χηρεία του) που είναι η δίχως αντιστροφή έλλειψη.
Μόνο η μαύρη κάπα του, ίσως, μόνο αυτή γνωρίζει το τι χιόνι σήκωσαν οι πλάτες του...
Η μαύρη κάπα του, ριγμένη πάνω του με όλο το βάρος του χιονιού και την βροχή του δρόμου που την πότισε και την έκανε ασήκωτη.
Η μαύρη κάπα του... δεν θα βγει από την πλάτη του... και θα' ναι αυτή η μαύρη γνώση που φτάνει εκεί γύρω στα πενήντα... και είναι μια γνώση προσωπική που κανείς άλλος δεν μπορεί να την γνωρίζει, φοβερή και μυστική:
Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι....
Αχ μωρέ Λένη με το δρόμο σου! Κλαρίνο! ποίημα! σχόλιο! Τρία στα τρία ! όπως του χορού τα βήματα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό το τελευταίο "Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι...." πολύ το αγάπησα.
Καλό σου βράδυ.
Η Ζωή είναι κάτι το ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ... ζούμε μια εξαίρεση... δεν ξέρεις από πού να το πιάσεις.. σαστίζεις. τόσα στρώματα, τόσα επίπεδα, τόσες επιφάνειες!!
ΑπάντησηΔιαγραφή.... και λες είμαι εγώ άξιος και ικανός για ένα τέτοιο Μυστήριο;
... και μόνο τότε καταλαβαίνεις την ευτέλεια μέσα στην οποία έχουν ρίξει τον άνθρωπο... την φτήνεια του λόγου, την βλακεία της σκέψης, τον στρατωνισμό της ύπαρξης...
Καλό ξημέρωμα και σε σένα...