_υπερασπίζοντας τους λαχανοντολμάδες

Όπως έχω ξαναπεί σε πρόσφατη ανάρτηση, ένα από τα ζητήματα που με απασχολούν είναι η αλλαγή του κόσμου.
Εάν γίνεται,  εάν υπάρχει καθόλου,  πώς γίνεται-ερήμην μας ή την παίρνουμε χαμπάρι, αλλά δεν μας απασχολεί και ξάφνου έκπληκτοι και κάπως έντρομοι αναφωνούμε "πώς άλλαξε ο κόσμος";
Τα ίδια μέσα που διαθέτω για τούτη την έρευνα δεν είναι πολλά, εάν όμως η αλλαγή  γίνεται  και είναι μια πραγματικότητα, και αν εγώ είμαι ένα κομμάτι του κόσμου, τότε θα πρέπει, παρά την ένδειά μου, η πραγματικότητα να με προμηθεύει με τα δεδομένα της, τα στοιχεία και τα τεκμήριά της, να έρχεται και να με βρίσκει, ακόμα κι εδώ που βρίσκομαι εγκλωβισμένη σε μια κουζίνα ενός ορεινού χωριού ... ή μήπως όχι;
Είναι ένα χαρακτηριστικό δικό της αυτό : η πολύτροπη επιμονή.

Απ' εδώ, λοιπόν που βρίσκομαι και με διαρκώς ανοικτή την τηλεόραση,  καθότι δεν νοείται ούτε κουζίνα,  ούτε κρεβατοκάμαρα, ούτε καθιστικό δίχως της, θα μιλήσω σήμερα για μια εκπομπή μαγειρικής της τηλεόρασης.
Η εκπομπή φέρει τον βγαλμένο από βρεφονηπιακό σταθμό, χαρίεντα τίτλο : "η μαμά μου μαγειρεύει καλύτερα από την δική σου".
Για τους φίλους που έχουν πιο επαναστατικά, πνευματικά,  φιλοσοφικά ενδιαφέροντα και δεν γνωρίζουν,  να πω ότι πρόκειται για ένα τηλεπαιχνίδι της απογευματινής ζώνης τηλεθέασης,  με πράσινη σήμανση,  που πάει να πει " κατάλληλο για όλους".
Το εν λόγω τηλεπαιχνίδι παρουσιάζει γνωστός διασκεδαστής και έχει ως εξής:
Δύο ζευγάρια παικτών αποτελούμενα από μια μαμά και το  ενήλικο τέκνο της (γιο ή κόρη) μαγειρεύουν στο ειδικά διαμορφωμένο στούντιο  μια δική τους συνταγή.  Υπάρχει κι ένας ειδικός,  σεφ, γνωστός επίσης,  επαγγελματίας, ο οποίος αφού δοκιμάσει τα πιάτα αποφαίνεται πιο είναι το καλύτερο. Το ζευγάρι του οποίου η μαμά μαγειρεύει καλύτερα, κερδίζει 500 ευρώ. Το παιχνίδι κυλάει με τον παρουσιαστή να λέει ευχάριστα αστειάκια,  να δημιουργεί ένα κλίμα οικειότητας με τους παίκτες, λες και είναι φίλοι από παλιά, υπάρχει απαραιτήτως κάποιος διαγωνισμός στον οποίο μπορούν να λάβουν μέρος οι τηλεθεατές από το σπίτι τους και να κερδίσουν πλούσια δώρα,  κάθε τόσο παίζουν διαφημίσεις γνωστών αλυσίδων s/m και ειδών διατροφής και όχι μόνο...

Όλα βαίνουν καλώς: ο  παρουσιαστής βγάζει τίμια το ψωμί του, ο σεφ αποφαίνεται και αυτοδιαφημίζεται με το αζημίωτο, οι συμμετέχοντες βγάζουν ένα χαρτζιλίκι ή απλώς ικανοποιούν την επιθυμία τους να βγουν στην τηλεόραση, οι τηλεθεατές περνούν μια ευχάριστη, απροβλημάτιστη ώρα, οι εταιρείες πουλάνε τα προϊόντα τους, ενημερώνεται το καταναλωτικό κοινό, δημιουργούνται προϋποθέσεις αύξησης της ζήτησης,  άρα και ανάπτυξης' ίσως να συμβαίνουν κι άλλα θεάρεστα πράγματα που εμένα μου διαφεύγουν.
Καμιά υποψία.  Κανείς δεν κάνει κάτι κακό ή κάτι παράνομο.
Θα μπορούσε, αραγε, μέσω αυτού του παιχνιδιού ,που μεταδίδεται καθ' εκάστη να προκύψει κάποια αλλαγή;

 Όλοι κάνουν πράγματα απλά, ηθικώς αδιάφορα,  κοινωνικώς αποδεκτά, τηλεοπτικώς θεμιτά κι ακίνδυνα. Σα να λέμε ...όλοι κάνουν την δουλειά τους! (Παρένθεση: για αυτό,  το τελευταίο,  θα είχα πολλά να πω αλλά θα ξεστράτιζα' θα πω μόνο ότι το "κάνω/κάνεις /κάνει/ κάνουμε/ κάνετε/ κάνουν την δουλειά... ΔΕΝ υπάρχει).

Οι πιο θεμελιώδεις και βαθιές αλλαγές, εκείνες που άπαξ και γίνουν ,αλλάζουν κάτι για πάντα  γίνονται  με τον πιο απλό και αθόρυβο τρόπο, από ανθρώπους που πιστεύουν ότι δεν κάνουν κάτι ιδιαίτερο, αλλά απλώς την δουλειά τους.

Εν προκειμένω,  ίσως η εκπομπή αυτή να μην είναι,  αισθητικά τουλάχιστον, από τις χειρότερες που έχουμε δει,  επιχειρεί όμως μια πολύ βαθιά αλλοίωση. Το γεγονός ότι ζούμε σε έναν κόσμο κατάρρευσης και με εντελώς αμβλυμμένο το κριτήριο του τι πραγματικά χρειάζεται η ζωή για να  είναι ανθρώπινη , μας εμποδίζει να δούμε και να κατανοήσουμε το μέγεθος της αλλαγής. Κοντά σ' αυτά ας προσθέσουμε και την πρεμούρα που έχουν πολλοί να προσχωρήσουν κι αυτοί σε κάθε μοντερνισμό, παίζοντας με μεγάλη χαρά τον ρόλο της μαριονέτας.

Στο στόχαστρο της συγκεκριμένης εκπομπης, εν είδει παιχνιδιού και ευκαιρίας για οικονομικό οφελος ,μπαίνει ο ρόλος της μητέρας - τροφού και η αποδόμηση της σχέσης της με τα παιδιά της που στηρίζεται σε αυτόν.
Η διαδικασία της ετοιμασίας του καθημερινού φαγητού της οικογένειας , που επιτελείται αυστηρά μέσα στα πλαίσια του οίκου από την μητέρα (ή και τον πατέρα)- τροφό,  καλύπτοντας την βιολογική ανάγκη της θρέψης αλλά και εκφράζοντας το νοιάξιμο και την φροντίδα για τα αγαπημένα πρόσωπα, δημιουργώντας πλήθος συναισθηματικών δεσμών ανάμεσα στα μέλη, εκτίθεται σε δημόσια θέα, σε συνθήκες ιπποδρομιακού ανταγωνισμού.

Η αλλαγή, λοιπόν, είναι η εξής : από την στιγμή που ένα εσωτερικό, ιδιωτικό γεγονός που συντελούνταν για αιώνες -ας θυμηθούμε εδώ την Εστία, που οι Έλληνες υπολόγιζαν ως θεά, για την οποία λίγα πράγματα γνωρίζουμε και συμβόλιζε τον έσω βίο και ό,τι εκ της φύσεώς του συνδέεται με την αναπαραγωγή και προστασία της ζωής και αυτά τα χαρακτηριστικά του ήταν που τού προσέδιδαν ιερότητα- αποσπάται με τρόπο μη βίαιο και με την χαρούμενη συγκατάθεση αυτών που τους αφορά και μεταπηδά στην δημόσια σφαίρα,  τότε έχουμε μια  πολύ βαθιά αλλαγή. Λαμβάνει,  τότε χαρακτήρα ξένο προς αυτό και εφαρμόζονται πάνω του εργαλεία ανίδια. Ένα από αυτά είναι η αντίληψη του  χρόνου.
Επειδή ο, τι συμβαίνει στην εστία, όπως είναι η παρασκευή του φαγητού, αντανακλά τον αέναο κύκλο της ζωής και του θανάτου, για τον λόγο αυτό,  έχει μια πολύ χαλαρή - υποκειμενική σχέση με τον χρόνο, πράγμα εντελώς άγνωστο στον μοντερνισμό.
Από την στιγμή που η απλή  διαδικασία του μαγειρέματος εισέρχεται στην δημόσια σφαίρα,  στον ανταγωνισμό και στην αριθμητική βαθμολόγηση-αξιολόγηση, πρέπει να λάβει κάποιο αντικειμενικό χαρακτηριστικό και αυτό γίνεται με την μετατροπή του υποκειμενικού χρόνου που ρέει , σε χρόνο κατατμημένο και γι' αυτό ελεγχόμενο και άρα αριθμητικά υπολογίσιμο.

Ανάμεσα στους όρους του παιχνιδιού είναι το διαγωνιζόμενο τέκνο να συγκεντρώσει τα απαραίτητα για την συνταγή υλικά μέσα σε 1 λεπτό, με την μητέρα να το καθοδηγεί εκ του μακρόθεν. Περιορισμός χρόνου υπάρχει επίσης και στην παρασκευή του φαγητού. Δημιουργούνται έτσι πολλές ευτράπελες σκηνές , με πράγματα να πέφτουν,  να χύνονται, να ξεχνιούνται, χειροκροτήματα , ατακες και επιφωνήματα και ό, τι συνιστά κάτι θέαμα... ενώ τα λεπτά κυλούν και ο παρουσιαστής εντέχνως φροντίζει να δημιουργεί  υπερδιέγερση και αγωνία.
Αυτό όμως που πραγματικά συμβαίνει είναι το περίφημο "φαγητό της μαμάς" να μοιάζει με fast food, να είναι τόσο απρόσωπο όσο του delivery της γειτονιάς και να καμώνεται εφετζίδικα γκουρμέ.
Η καταστροφή ολοκληρώνεται όταν ο ειδικός καλείται να πει την γνώμη του για τα διαγωνιζόμενα πιάτα,  γιατί πάντα οι ειδικοί ξέρουν καλύτερα... Ο εν λόγω γνωστός ειδικός, εφαρμόζοντας τα βγαλμένα από επαγγελματικά εγχειρίδια ξενοδοχειακής μαγειρικής  κριτήριά του, φροντίζει σχολιάζοντας να κατα-εξευτιλίσει τα πιάτα με  αιχμηρές εξυπνάδες (π.χ. αυτό το ρύζι είναι για τα σκουπίδια...) υπογραμμίζοντας έτσι το χάος που χωρίζει την δική του μαγειρική ευφυΐα από την ισοπεδωμένη μετριότητα κάθε μαμάς....

Βέβαια,  ο καθένας είναι ελεύθερος στον μάταιο τούτο κόσμο, να αναζητά την χαρά μέσα από τα τηλε- παιχνίδια , την τηλε-αναγνώριση, το τηλε- κέρδος, ακόμα και την τηλε-καταλήστευσή του, συμβάλλοντας κι αυτός με την ανέμελη άσκηση των μικρών του ελευθεριών στο να γίνει ο κόσμος αγνώριστος, πράγμα που είχε κάνει τον Κικέρωνα   (107-43 π.Χ.) ήδη από την εποχή του,  να αναφωνήσει "o tempora o mores".


Κι άλλα πολλά θα μπορούσαμε να πούμε βάζοντας το τηλεοπτικό, ανάλαφρο σόου στο μικροσκόπιο της κριτικής μας έρευνας.
Θα σταματήσω όμως εδώ, τοποθετώντας τις απόψεις μου αυτές, δίπλα σε εκείνες του άρθρου που είχα γράψει παλιότερα με τίτλο "το κακό με την Κοκό" (για όποιον ενδιαφέρεται εδώ) και πάω να φτιάξω αβγολέμονο για τους ωραιότατους λαχανοντολμάδες μου, των οποίων η μυρωδιά έχει κατακυριεύσει την κουζίνα μου και αξίζουν πάσης τιμής και υπερασπίσεως.