Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

_όταν είπε αυτά ο Θηβαίος, ο Καντ κούνησε το κεφάλι του


Χ.Θ.:Έχετε πτυχίο;
Δημ.: Μάλιστα
Χ.Θ: Τι πτυχίο;
Δημ: Είμαι χημικός
Χ.Θ: Δουλεύετε ως χημικός;
Δημ: Οχι
Χ.Θ: Και τι δουλειά κάνετε;
Δημ: Δουλεύω στο ραδιόφωνο
Χ.Θ: Αυτό είναι δουλειά δηλαδή; Να πάτε να δουλέψετε στα βιοκαύσιμα, να κάνετε ένα παραγωγικό οκτάωρο. Θα έπρεπε το πρωί να δουλεύετε στα λιπάσματα και μετά να επιλέγετε τραγούδια. Είστε χημικός; Τι είναι το πέλετ; Να δουλέψετε στα βιοκαύσιμα. Δεν μας χρειάζονται ραδιοφωνικοί παραγωγοί κυρία μου, χρειάζονται άνθρωποι που δουλεύουν.
Δημ: Ωραία κ. Θηβαίο κι εσείς να μην τραγουδάτε. Να αφήσετε την κιθάρα σας και να πάτε να δουλέψετε κι εσείς
Χ.Θ: Δεν έχετε καταλάβει, γι” αυτό δεν είστε και καλή δημοσιογράφος,


Αυτά είπε ο Θηβαίος κι έγινε σάλος στα προσφιλή μέσα κοινωνικής δικτυώσεως που τους τρέχουν τα σάλια για κάτι τέτοια...
Μα γιατί; Τι είπε ό άνθρωπος; Τι παραπάνω δηλαδή απ' ότι επίσημα κι υπεύθυνα οι πολιτικοί προϊστάμενοι λένε χρόνια τώρα, απ' ότι λένε οι παράγοντες της αγοράς αλλά και κάθε νουνεχής άνθρωπος.... δηλαδή για ανάπτυξη, για παραγωγικότητα, για επενδύσεις, για ανταγωνιστικότητα, για καινοτομία.... δηλαδή ν' αφήσουμε τις μπούρδες τις καλλιτεχνικο-θεωρητικές ... κι αυτά τα περί παιδείας για την παιδεία, γνώσης για την γνώση, μουσικής για την μουσική γιατί μ' αυτά δεν έρχεται η πρόοδος, δεν βελτιώνεται το βιοτικό επίπεδο, δεν αυξάνει το κατά κεφαλήν εισόδημα και φευ! δεν επιτυγχάνονται πρωτογενή πλεονάσματα.... δουλέψτε βρε! ...
Εμένα καθόλου δεν με ξένισαν αυτές οι απόψεις του καλλιτέχνη. Και επιτέλους δικαιούται να έχει κι αυτός μια άποψη για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Εντάξει να δεχθώ ότι ήταν κάπως υπεροπτικός και αγενής... απέναντι στην ανυποψίαστη δημοσιογράφο ... αλλά και πάλι σκέφτομαι ότι είναι να μην πάρει κανείς μικρόφωνο στα χέρια του, να μην αποκτήσει έδρα στη βουλή,  θέση σε πάνελ και λογαριασμό στο twitter ...μετά  δύσκολα το γλυτώνεις το ύφος του παντογνώστη....
Εξάλλου ο καλός τραγουδοποιός, μετά τα όσα του σούρανε, μεσούσης της καλοκαιρινής περιόδου των συναυλιών,  ζήτησε δημόσια συγνώμη από την δημοσιογράφο....και αποκαταστάθηκαν, ούτως ειπείν, οι κανόνες της αστικής ευγένειας, που θα έλεγε και ο Μεϊμαράκης...

Αν όμως, την παραπάνω στιχομυθία διάβαζε ο Καντ, ίσως να κουνούσε το κεφάλι του και να έλεγε : «πράττε έτσι ώστε να χρησιμοποιείς την ανθρωπότητα τόσο στο πρόσωπό σου όσο και στο πρόσωπο κάθε άλλου ανθρώπου, πάντα ταυτόχρονα ως σκοπό και ποτέ μόνο ως μέσο» (Τα θεμέλια της μεταφυσικής των ηθών , μετφ. Τζαβάρας Γ, εκδ. Δωδώνη)
Τι έκανε λοιπόν ο Χρήστος Θηβαίος συνομιλώντας με την δημοσιογράφο;
Σε ποιο "λάθος" περιέπεσε;

Σύμφωνα με τον Καντ, την χρησιμοποίησε μόνο ως μέσον για να προβάλλει τις απόψεις του.... Γι' αυτόν η συγκεκριμένη δημοσιογράφος που είχε απέναντί του και συνομιλούσε μαζί του, ήταν, στην ουσία, αόρατη... δεν είχε κανένα πραγματικό ενδιαφέρον γι'αυτήν,  παρ'ότι την ρωτούσε πράγματα για την ζωή της, οι απαντήσεις της τον άφηναν αδιάφορο, προσέκρουαν στον τοίχο των δικών του διαμορφωμένων αντιλήψεων - απόψεων... καμία κίνηση για μετάβαση στον "τόπο του άλλου".
Γι' αυτόν, λοιπόν, το λόγο υπήρξε υβριστικός.

Μήπως όμως έκανε κάτι  που καθημερινά κάνει η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων;
Μήπως στην καθημερινή επαφή, στις πράξεις μας και στους λόγους μας... το πρόσωπο του άλλου ανθρώπου δεν χάνεται, μήπως δεν μπορούμε να τον δούμε;
Που σημαίνει ότι, η πράξη και κατ' επέκταση και ο λόγος μας...    χρησιμοποιεί τον άλλο άνθρωπο ως μέσον είτε για την διάδοση των όποιων απόψεων - από τις πιο σοφές έως τις αγοραίες-  είτε για την επίτευξη κάποιου δικού μας στόχου, δίχως να λαμβάνει υπόψη του την δική του - αλλότρια πραγματικότητα...
Η αλλότρια πραγματικότητα, ο "άλλος" είναι ένας  σκοπός, που για να τον πετύχω - φτάσω, πρέπει να παραμερίσω αυτό που εγώ θεωρώ αληθές, σοφό ή πρέπον...να υπερβώ ένα Εγώ που έχει την τάση να εξαπλώνεται και να πλημμυρίζει τον χώρο ανάμεσα...Κι αυτό, δεν μπόρεσε να κάνει ο κ. Θηβαίος...
Αν το έκανε, τότε θα είχε υιοθετήσει μια ηθική στάση που θα κατάληγε  να είναι μια ανθρώπινη συνάντηση...
Τέτοιοι όμως προβληματισμοί  και φιλοσοφικές κουβεντούλες είναι άγνωστα στους πλήρως εμπορευματοποιημένους χώρους παραγωγής πολιτιστικών προϊόντων στους οποίους έχει ενταχθεί και ο κ. Θηβαίος, εργαζόμενος κι αυτός... όπως θα έκανε εάν ήταν χημικός σε εργοστάσιο λιπασμάτων.

Από μια τέτοια υποθετική και απραγματοποίητη συνέντευξη ίσως μαθαίναμε κάποιες αλήθειες... και για τη χώρα, για την εργασία και τις περιπέτειές της, για τη μουσική και την δύναμή της, για τα όνειρα που συντρίβονται στην πραγματικότητα της ζωής ... ίσως και για τους ανθρώπους που μιλούσανε συνεντευξιαζόμενοι...
Σε κάθε άλλη περίπτωση, ακόμα και αστικά ευγενής αν είναι κάποιος, ακόμα και χαζοχαρούμενα περιποιητικός.... ανακυκλώνεται μια βαθιά μοναξιά, που στους καλλιτεχνικούς χώρους εύκολα καταλήγει να γίνεται υβριστική και σε άλλους, άλλως.

Κλείνω στο μικρό αυτό φιλοσοφικο-καλλιτεχνικό σημείωμα με το αγαπημένο Ημερολόγιο του Χρήστου Θηβαίου... και την παρότρυνση :  σκεφτείτε πόσο πολύ μοιάζουμε όλοι.







Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

_Mπέρτολτ. Μπρεχτ: η Εβραία

Η "Εβραία" είναι ο τελευταίος μονόλογος από το σπονδυλωτό έργο του Bertolt Brecht "τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ. Το έργο αυτό του Μπρεχτ αποτελείται απο 24 σκηνές-μονόπρακτα, που έγραψε ο Μπρεχτ εξόριστος μεταξύ 1935 και 1939 και περιγράφουν την τρομοκρατία και την άγρια φύση του ναζιστικού καθεστώτος. Η ελληνική μετάφραση αυτού του έργου του Brecht είναι του Μάριου Πλωρίτη και κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Μωραίτης. Στο κείμενο αποτυπώνεται η εσωτερική ένταση του ατόμου που παίρνει μια απόφαση ενώ βρίσκεται στο χείλος της απελπισίας. Μέσα από την ανάγνωση του έργου στρέφουμε την προσοχή στα εκατοντάδες πρόσωπα της καθημερινότητας, τα οποία, δίνοντας έναν οριακό αγώνα επιβίωσης, αναδύονται ως σύγχρονοι/ες ήρωες και ηρωίδες του Brecht . Το ηχητικό ντοκουμέντο που δημοσιεύουμε παρακάτω είναι από την παράσταση που ανέβηκε το 1978 μαζί με άλλα πέντε μονόπρακτα διαφόρων άλλων συγγραφέων, από το Θίασο Λαμπέτη. Αν και το συγκεκριμένο ντοκουμέντο έχει ανέβ

_Κ.Π. Καβάφης : πρόσθεσις

Aν ευτυχής ή δυστυχής είμαι δεν εξετάζω. Πλην ένα πράγμα με χαράν στον νου μου πάντα βάζω — που στην μεγάλη πρόσθεσι (την πρόσθεσί των που μισώ) που έχει τόσους αριθμούς, δεν είμ’ εγώ εκεί απ’ τες πολλές μονάδες μια. Μες στ’ ολικό ποσό δεν αριθμήθηκα. Κι αυτή η χαρά μ’ αρκεί. (Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993) Σχόλιο :  Δεν θέλω να κάνω ανάλυση... ένα σχόλιο μόνο.. Υπήρξαν και υπάρχουν -ευτυχώς- πολύ αξιότεροι εμού αναλυτές, που έσκυψαν με γνώση και συγκίνηση πάνω στο έργο που μας άφησε ο μεγάλος Αλεξανδρινός. Πριν, όμως, μπω στα ενδότερα, λέω να κάτσω λίγο απ' έξω, να θαυμάσω το οικοδόμημα. Γενικά, καλό είναι να το κάνουμε αυτό. Μια πρώτη καταγραφή, μια εξωτερική εποπτεία, καθώς η μορφή περι-γράφει το περιεχόμενο και το περιεχόμενο χύνεται μέσα στη μορφή του, μας είναι πάντα χρήσιμη για να συνδεθούμε και να μείνουμε εντός του ποιήματος. Ας είναι... διάφορες σκέψεις...ή οδοί για την σκέψη, γενικώς... Αυτό λοιπόν το ποίημα του Κ.Π.Καβά

_ Γ. Σεφέρη, "κράτησα τη ζωή μου" : σπάραγμα μιάς ανάγνωσης

Τ' ανθισμένο πέλαγο και τα βουνά στη χάση του φεγγαριού η μεγάλη πέτρα κοντά στις αγριοσυκιές και τ' ασφοδίλια το σταμνί πού δεν ήθελε να στερέψει στο τέλος της μέρας και το κλειστό κρεβάτι κοντά στα κυπαρίσσια και τα μαλλιά σου χρυσά' τ' άστρα του Κύκνου κι' εκείνο τ' άστρο ό Αλδεβαράν. Κράτησα τη ζωή μου κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας ανάμεσα στα κίτρινα δέντρα κατά το πλάγιασμα της βροχής σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς, καμιά φωτιά στην κορυφή τους· βραδιάζει. Κράτησα τη ζωή μου˙ στ' αριστερό σου χέρι μια γραμμή μια χαρακιά στο γόνατο σου, τάχα να υπάρχουν στην άμμο του περασμένου καλοκαιριού τάχα να μένουν εκεί πού φύσηξε ό βοριάς καθώς ακούω γύρω στην παγωμένη λίμνη την ξένη φωνή. Τα πρόσωπα πού βλέπω δε ρωτούν μήτε ή γυναίκα περπατώντας σκυφτή βυζαίνοντας το παιδί της. Ανεβαίνω τα βουνά· μελανιασμένες λαγκαδιές˙ o χιονισμένος κάμπος, ως πέρα ό χιονισμένος κάμπος, τίποτε δε ρωτούν μήτε o καιρός κλειστός