Κανένας στόχος δεν αποσπά
Τον ταξιδιώτη που ‘ναι τρυπημένος από βέλη
Τον ταξιδιώτη που ‘ναι ακούραστος.
(Πωλ Ελυάρ, 1940 – Το ανοιχτό βιβλίο Ι)
Η "Εβραία" είναι ο τελευταίος μονόλογος από το σπονδυλωτό έργο του Bertolt Brecht "τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ. Το έργο αυτό του Μπρεχτ αποτελείται απο 24 σκηνές-μονόπρακτα, που έγραψε ο Μπρεχτ εξόριστος μεταξύ 1935 και 1939 και περιγράφουν την τρομοκρατία και την άγρια φύση του ναζιστικού καθεστώτος. Η ελληνική μετάφραση αυτού του έργου του Brecht είναι του Μάριου Πλωρίτη και κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Μωραίτης. Στο κείμενο αποτυπώνεται η εσωτερική ένταση του ατόμου που παίρνει μια απόφαση ενώ βρίσκεται στο χείλος της απελπισίας. Μέσα από την ανάγνωση του έργου στρέφουμε την προσοχή στα εκατοντάδες πρόσωπα της καθημερινότητας, τα οποία, δίνοντας έναν οριακό αγώνα επιβίωσης, αναδύονται ως σύγχρονοι/ες ήρωες και ηρωίδες του Brecht . Το ηχητικό ντοκουμέντο που δημοσιεύουμε παρακάτω είναι από την παράσταση που ανέβηκε το 1978 μαζί με άλλα πέντε μονόπρακτα διαφόρων άλλων συγγραφέων, από το Θίασο Λαμπέτη. Αν και το συγκεκριμέ...
TI ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΕΙΠΕΙ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ;
ΑπάντησηΔιαγραφήΤι θέλει να πει ο ποιητής; Ένα γενικό πρώτα, σχετικά με τα ποιήματα: Κάθε προσπάθεια για ερμηνεία ενός ποιήματος (ή και πεζού λογοτεχνήματος) διαφέρει από κάθε άλλη ανάγνωση - κατανόηση ενός κειμένου(π.χ. του παρόντος). Κάθε επιχειρούμενη ερμηνεία συνιστά και περιγράφει μια κατ' εξοχήν ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ . Και όποιες δυσκολίες συναντούμε είναι ανάλογες με τις αναπόφευκτες δυσκολίες που έχουμε ως άνθρωποι να κατανοήσουμε και να διεισδύσουμε στον κόσμο του άλλου και στον Κόσμο. Κι αυτό γιατί απαιτείται από εμάς, ως αναγνώστες, να βαδίσουμε σε ένα είδος "κόψης του ξυραφιού". Η κόψη για την οποία μιλάω είναι αυτή των λέξεων. Οι λέξεις ακροβατούν ανάμεσα στην λογική - λεξικολογική διάσταση -εκφορά που ως λέξεις έχουν και εξ αιτίας αυτής μπορούμε να τις χρησιμοποιούμε μιλώντας και να γινόμαστε κατανοητοί και στο νόημα στο οποίο παραπέμπουν το οποίο είναι κάτι πολύ ευρύτερο. Συμβαίνει με τις λέξεις, σχεδόν ό,τι και με τους ανθρώπους : κάθε συνάντηση με έναν "άλλο" είναι αυτό που βλέπουμε κι αυτό που δεν βλέπουμε. Συνήθως ,και για να είμαστε σίγουροι, μένουμε σ' αυτό που βλέπουμε, σ' αυτό που λέει ο άλλος, στην κατηγοριοποίηση που του κάνουμε (σχεδόν αυτόματα), στο λογικώς αποδεκτό ή όχι της παρ-ουσίας του. Σε πολλές περιπτώσεις κάνουμε πολύ καλά. Όμως, ας μην μας ξεγελάει αυτό: ο άλλος παραμένει κάτι πέρα από αυτό... Ας μην ξεφύγουμε όμως... Η ποίηση λοιπόν μας καλεί, μας προκαλεί να μάθουμε να ακροβατούμε πάνω σ' αυτήν την "κόψη" που έχουν όλα τα πράγματα, και κυρίως ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ, οι αναγνώστες. Η ποίηση, κατά την γνώμη μου είναι μια περιπέτεια ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ. Μ' αυτή την έννοια καμιά ερμηνεία δεν είναι δεσμευτική πλην όμως πρέπει να σέβεται και να κινείται σε κάποιες αυταπόδεικτες συντεταγμένες. Μ' αυτήν την έννοια για το συγκεκριμένο απόσπασμα, όπως εγώ το καταλαβαίνω θα πω ότι η έννοια απροσπέλαστος μας παραπέμπει στην Αλήθεια, που για τον άνθρωπο είναι το ανέφικτο ζητούμενο των πραγμάτων, του κόσμου και στις δυσκολίες που ανακύπτουν από την αναζήτησή της. Οποιος λοιπόν αναζητά την όντως Αλήθεια, την αλήθεια που είναι αντικειμενική και ανεξάρτητη από κάθε τι, δεν εξαπατάται από την επίτευξη επιμέρους αποσπασματικών στόχων (π.χ. επιστημονική αλήθεια κλπ.) συμβαίνει τότε το εξής παράδοξο : γίνεται αυτός ο ίδιος ο στόχος και καταλήγει κατατρυπημένος από τα βέλη (απογοητεύσεις, ματαιώσεις, δυσκολίες) που ρίχνει καθώς αναζητά συνεχώς και δίχως διακοπή, δίχως να κουράζεται ποτέ την αλήθεια... Δεν ξέρω εάν βοήθησα. Παραμένει πάντα ανοιχτό για σκέψη το πράγμα...
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυνέχεια... Το μικρό αυτό απόσπασμα, λοιπόν, έρχεται να μας πει κάτι για την Αλήθεια γενικώς και για τα προβλήματα της... αλλά αυτό το "γενικώς" δεν είναι κάτι πραγματικά γενικό... Μήπως δεν περιγράφει τον κάθε άλλο και τα προβλήματα που έχουμε καθώς θέλουμε να τον γνωρίσουμε; Μήπως τελικά ο κάθε άλλος δεν είναι με καποια έννοια "απροσπέλαστος" και για όποιον θέλει πραγματικά να γνωρίσει τον άλλο άνθρωπο με μια έννοια βαθιά (κι όχι αυτή των κανόνων του ανθρωπισμού), θα πρέπει να ξέρει ότι θα κατατρυπηθεί προσπαθώντας συνεχώς να τον βρει; Μπορούμε κι άλλα πολλά να πούμε αλλά ας βάλουμε εδώ μια τελεία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜΕ ΒΟΗΘΗΣΕΣ.
ΑπάντησηΔιαγραφή