Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

_σκέψεις με αφορμή πρόσφατα αναγνώσματα σε μπλοκάκια

Κάθε φορά που μιλάμε ή γράφουμε -κυρίως όταν γράφουμε- δεν λέμε μόνο τις απόψεις μας για κάποιο θέμα, με τον ίδιο τρόπο της ξηρότητας και της αδιαφορίας που θα μπορούσε να τις αραδιάζει μια αυτόματη μηχανή.
Αλλιώς : Κάθε φορά που γράφουμε κάτι, ενδυόμαστε τις απόψεις μας, όπως ακριβώς τα ρούχα που φοράμε για να βγούμε έξω. Αυτό που βλέπει κάποιος δεν είναι ένα πουκάμισο να προχωράει ή ένα παντελόνι να κάθεται... είναι κάτι πολύ περισσότερο.
Στην περίπτωση της γραφής, αυτό που επιπλέον των απόψεών μας (όποιες κι αν είναι αυτές και για οποιοδήποτε θέμα) δηλώνεται,  είναι ένα πνευματικό στοιχείο   ως  το ύψος από το οποίο κοιτάμε τον κόσμο ή η θέση από την οποία κατά προτεραιότητα επιλέγουμε να σταθούμε απέναντί του. 
Το στοιχείο αυτό, που είναι αναπόφευκτο, ενυπάρχει πάντα και  είναι αυτό που στην ουσία χαρακτηρίζει τις απόψεις μας και όχι τόσο η ενδεχόμενη ορθότητα ή το σφάλμα που ίσως περιέχουν.
Έτσι, μπορεί κάποιος να γράφει για π.χ. θεολογικά θέματα αλλά από την θέση ενός κοινωνικού αναμορφωτή ή το αντίθετο... ή μπορεί να γράφει για κοινωνικά θέματα αλλά από το ύψος ενός ποιητή κ.ο.κ.

Έτσι, πάντα πίσω από το τι λέει κάποιος, υπάρχει ένα ποιός λέει κάτι.
Αυτό το ποιός λέει κάτι  είναι κάτι πολύ περισσότερο από την συμβατική του ταυτότητα (φύλο, επάγγελμα κλπ. ) είναι στην ουσία ένα γράφημα πλέον της γραφής που δηλώνει μια προσωπική περιπέτεια και μ' αυτή την έννοια μπορεί ν' αντιστοιχεί σε ένα πρόσωπο ή σε ένα προσωπείο.
Συνήθως ισχύει το δεύτερο... όχι εσκεμμένα και για να παραπλανήσουμε, αλλά επειδή όταν συμβαίνει  είτε γίνεται ασυνείδητα, είτε εκφράζει τις ανάγκες κοινωνικής συμμόρφωσης, αναπαραγωγής προτύπων  δεδομένων μορφών σκέψης και συμπεριφοράς και επειδή όλοι - άλλοι λίγο άλλοι περισσότερο - είμαστε ταλαίπωροι μέσα σε διχασμούς και μέσα σε περιπέτειες.

Έτσι, πάντα η συμφωνία μας ή η διαφωνία μας δεν γίνεται επί των απόψεων -ως εάν αυτές να ήταν ανεξάρτητες- αλλά επί του πνευματικού στοιχείου που τις υποβαστάζει κι αυτό είναι το ύψος και η θέση του προσώπου, που μπορεί να μας φαίνεται σύστοιχο ή αναντίστοιχο με το δικό μας.

Πάντως, σε κάθε περίπτωση,  είτε συμφωνούμε είτε διαφωνούμε με όσα κάποιος έγραψε και εμείς διαβάζουμε, έχουμε και την επιπλέον ευκαιρία να "δούμε" κάτι από την θέση και από το ύψος που αυτός κοιτάζει. Κι αυτό κάνουμε, με την ίδια ασυνειδησία που συνήθως και γράφουμε.

Όσον αφορά την ίδια την γραφή, το στοιχείο αυτό  την κάνει μια  συναρπαστική και ανθρώπινη δραστηριότητα.


Σχόλια

  1. Ανώνυμος4/8/16, 3:32 μ.μ.

    Μας εκφράζουν αυτά που τονίζετε εν προκειμένω, κ. Ραβάνη. Βέβαια κάτι που λησμονούμε όλοι όσοι γράφουμε ή εκφράζουμε προφορικά με λέξεις το ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ,είναι πως οι ΛΕΞΕΙΣ μας (γραπτές και προφορικές)καλύπτουν ΜΟΝΟ το 10 τοις εκατό (ναι...μόνο αυτό...) της όλης προσπάθειας ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. Μένει ΠΑΝΤΟΤΕ ένα 90 τοις εκατό, ΑΠΡΟΣΠΕΛΑΣΤΟ. Γι αυτό θεωρώ ότι γινόμαστε ΟΛΟΙ ανεξαιρέτως καταγέλαστοι στα μάτια του Θεού - του ΜΟΝΟ ΑΛΑΝΘΑΣΤΟΥ ΚΡΙΤΟΥ- όταν βάζουμε τους άλλους (αλλά και τον εαυτόν μας) σε ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ κουτάκια χαρακτηρισμών κάθε είδους (θετικών και αρνητικών, χαρακτηρισμών ), εννοώ, όμως αυτές οι παγίδες της σκέψης, αυτοί οι υπνωτισμοί του νού μας και οι τριφασικές μας ΓΚΑΦΕΣ σε σχέση με τους όποιους ΚΑΛΟΠΡΟΑΙΡΕΤΟΥΣ διπλανούς μας, ή έστω εχθρικούς απέναντι, μοιάζουν αναπόσπαστο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης, μοιάζουν ΜΟΙΡΑΙΑ αναπόφευκτες...Ας είμαστε τουλάχιστον μακρόθυμοι και ελεήμονες πνευματικά, προς πάσαν κατεύθυνση. Ίσως έτσι και εμείς οι ίδιοι, κάποτε, από το Θεό να ελεηθούμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γι' αυτό το ποσοτικά μετρούμενο (!) μόλις 10%, γι' αυτό που μπορώ/μπορούμε ως άνθρωποι μιλούμε. Εξάλλου με αυτό κλείνει το μικρό μου κειμενάκι... ("συναρπαστική ανθρώπινη δραστηριότητα).
    Οσον αφορά στα άλλα, όπως λένε στις συναυλίες : "δικό σας"!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

_Mπέρτολτ. Μπρεχτ: η Εβραία

Η "Εβραία" είναι ο τελευταίος μονόλογος από το σπονδυλωτό έργο του Bertolt Brecht "τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ. Το έργο αυτό του Μπρεχτ αποτελείται απο 24 σκηνές-μονόπρακτα, που έγραψε ο Μπρεχτ εξόριστος μεταξύ 1935 και 1939 και περιγράφουν την τρομοκρατία και την άγρια φύση του ναζιστικού καθεστώτος. Η ελληνική μετάφραση αυτού του έργου του Brecht είναι του Μάριου Πλωρίτη και κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Μωραίτης. Στο κείμενο αποτυπώνεται η εσωτερική ένταση του ατόμου που παίρνει μια απόφαση ενώ βρίσκεται στο χείλος της απελπισίας. Μέσα από την ανάγνωση του έργου στρέφουμε την προσοχή στα εκατοντάδες πρόσωπα της καθημερινότητας, τα οποία, δίνοντας έναν οριακό αγώνα επιβίωσης, αναδύονται ως σύγχρονοι/ες ήρωες και ηρωίδες του Brecht . Το ηχητικό ντοκουμέντο που δημοσιεύουμε παρακάτω είναι από την παράσταση που ανέβηκε το 1978 μαζί με άλλα πέντε μονόπρακτα διαφόρων άλλων συγγραφέων, από το Θίασο Λαμπέτη. Αν και το συγκεκριμένο ντοκουμέντο έχει ανέβ

_Κ.Π. Καβάφης : πρόσθεσις

Aν ευτυχής ή δυστυχής είμαι δεν εξετάζω. Πλην ένα πράγμα με χαράν στον νου μου πάντα βάζω — που στην μεγάλη πρόσθεσι (την πρόσθεσί των που μισώ) που έχει τόσους αριθμούς, δεν είμ’ εγώ εκεί απ’ τες πολλές μονάδες μια. Μες στ’ ολικό ποσό δεν αριθμήθηκα. Κι αυτή η χαρά μ’ αρκεί. (Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993) Σχόλιο :  Δεν θέλω να κάνω ανάλυση... ένα σχόλιο μόνο.. Υπήρξαν και υπάρχουν -ευτυχώς- πολύ αξιότεροι εμού αναλυτές, που έσκυψαν με γνώση και συγκίνηση πάνω στο έργο που μας άφησε ο μεγάλος Αλεξανδρινός. Πριν, όμως, μπω στα ενδότερα, λέω να κάτσω λίγο απ' έξω, να θαυμάσω το οικοδόμημα. Γενικά, καλό είναι να το κάνουμε αυτό. Μια πρώτη καταγραφή, μια εξωτερική εποπτεία, καθώς η μορφή περι-γράφει το περιεχόμενο και το περιεχόμενο χύνεται μέσα στη μορφή του, μας είναι πάντα χρήσιμη για να συνδεθούμε και να μείνουμε εντός του ποιήματος. Ας είναι... διάφορες σκέψεις...ή οδοί για την σκέψη, γενικώς... Αυτό λοιπόν το ποίημα του Κ.Π.Καβά

_ Γ. Σεφέρη, "κράτησα τη ζωή μου" : σπάραγμα μιάς ανάγνωσης

Τ' ανθισμένο πέλαγο και τα βουνά στη χάση του φεγγαριού η μεγάλη πέτρα κοντά στις αγριοσυκιές και τ' ασφοδίλια το σταμνί πού δεν ήθελε να στερέψει στο τέλος της μέρας και το κλειστό κρεβάτι κοντά στα κυπαρίσσια και τα μαλλιά σου χρυσά' τ' άστρα του Κύκνου κι' εκείνο τ' άστρο ό Αλδεβαράν. Κράτησα τη ζωή μου κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας ανάμεσα στα κίτρινα δέντρα κατά το πλάγιασμα της βροχής σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς, καμιά φωτιά στην κορυφή τους· βραδιάζει. Κράτησα τη ζωή μου˙ στ' αριστερό σου χέρι μια γραμμή μια χαρακιά στο γόνατο σου, τάχα να υπάρχουν στην άμμο του περασμένου καλοκαιριού τάχα να μένουν εκεί πού φύσηξε ό βοριάς καθώς ακούω γύρω στην παγωμένη λίμνη την ξένη φωνή. Τα πρόσωπα πού βλέπω δε ρωτούν μήτε ή γυναίκα περπατώντας σκυφτή βυζαίνοντας το παιδί της. Ανεβαίνω τα βουνά· μελανιασμένες λαγκαδιές˙ o χιονισμένος κάμπος, ως πέρα ό χιονισμένος κάμπος, τίποτε δε ρωτούν μήτε o καιρός κλειστός