Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

_με αφορμή μια συζήτηση

Αλλάζει ο κόσμος;
Αναρωτήθηκα πολλές φορές επ αυτού και συνεχώς συγκεντρώνω στοιχεία.
Ίσως κάποτε, απ όλα αυτά,  να καταρτίσω μία απάντηση.
Ιδού άλλο ένα:

Συνομιλώντας διαδικτυακά με έναν άνθρωπο εγνωσμένης επαναστατικής ιδεολογίας, περί κόσμου, καπιταλισμού, ακόμα και περί ποιήσεως (λιγάκι), προσέκρουα συνεχώς στους "τοίχους" του.  Δεν είχα πρόβλημα με αυτό.
Είναι κάτι αναμενόμενο,  ιδίως στους κύκλους των επαναστατών. Η "επανάσταση" που ονειρεύονται είναι μια σκληρή υπόθεση, γι αυτό και μετατίθεται συνεχώς στην περιοχή των ονείρων. Και να ξέρετε ότι τα όνειρα είναι η πιο σκληρή μας πραγματικότητα.
Ας είναι...
Ώσπου, λοιπόν, o συνομιλητής μου χαρακτήρισε τις απόψεις μου, το ύφος μου και γενικά την οπτική και την στάση μου " γυναικεία"....
Εκεί σταμάτησα την συζήτηση,  όχι γιατί ένιωσα κάποιο σεξιστικό υπονοούμενο να υποφώσκει πράγματι, αλλά γιατί ο τελευταίος αυτός "τοίχος" του συνομιλητή μου (και "τοίχος"όλων μας) ήταν του είδους των τοίχων  που ορθώνουμε όταν κάτι δεν θέλουμε επ ουδενί να αλλάξει.
Αναρωτιέμαι αν ο συνομιλητής μου θα κατέληγε στο ίδιο συμπέρασμα,  αν εγώ δεν είχα κάνει χρήση γραμματικών τύπων θηλυκού γένους και δεν του είχα δώσει αυτήν την πληροφορία.
 Ας είναι και πάλι...
Όταν λοιπόν κάνουμε την σύνδεση αυτών που λέει κάποιος με μια φυσική ποιότητα πχ φύλο, ηλικία, καταγωγή,  φυλή κλπ, κάνουμε δυο πράγματα:
Από την μία, μια άνευ νοήματος ταυτολογία (τι νόημα έχει να πούμε σε έναν 10χρονο ότι μιλάει σαν 10χρονος ή σε έναν Εσκιμωο ότι μιλάει σαν Εσκιμώος!)
Και από την άλλη, κάνοντας ασυνείδητη χρήση του όποιου φυσικού χαρακτηριστικού (και εδώ θα μπορούσε κάλλιστα κάποιος να προβάλλει πάρα πολλά, πχ οι κοντοί άνθρωποι,  οι γαμψομύτες γυναίκες κ.ο.κ) εισαγάγουμε μια αναπόδραστη - άκαμπτη και για αυτό αξεπέραστη διαφορά, με την οποία συνδέουμε τον λόγο - στάση του άλλου, βαθαίνοντας και κατοχυρώνοντας το χάσμα ανάμεσά μας.
Στην πραγματικότητα καταστρέφουμε οποιαδήποτε δυνατότητα έχει ο άλλος για να αρθεί πάνω απο τους όποιους φυσικούς περιορισμούς,  χανουμε την ευκαιρία να βρεθούμε μαζί του στο κατεξοχήν ανθρωπινο  επίπεδο του λόγου.

Οι τέτοιες "φυσικοποιήσεις" είναι πολύ συχνές και σε αυτές με ευκολία καταφεύγουμε όλοι μας και πριν και πάνω από όλους το κακό,  εκμεταλλευτικό σύστημα των καπιταλιστών, παρουσιάζοντας (άλλες φορές χονδροειδώς βλ. διώξεις μαύρων,  άλλες φορές εκλεπτυσμένα βλ. μισθωτός-καταναλωτής), ως ανήκουσα στην φυσική τάξη πραγμάτων, την αγριότητα της εκμετάλλευσής του και ως μόνες υπάρχουσες φυσικές αλήθειες, και γιαυτό αξεπέραστες, τους μύθους του.

Ασφαλώς μια γυναίκα θα μιλάει σαν γυναίκα, το γεγονός όμως ότι μιλάει είναι ήδη ένα σπάσιμο του φυσικού φραγμού της γυναικείας φύσης της, ως μόνη, δεσμευτική και δεσπόζουσα για αυτήν πραγματικότητα.
Αλλιώς, δεν μπορώ να καταλάβω τι ελπίδες θα είχαμε ποτέ να συνεννοηθούμε ως άνθρωποι ή τι ελπίδες θα είχαν ποτέ να συνεννοηθούν ακόμα και οι γυναίκες ή οι άνδρες μεταξύ τους. Το γεγονός ότι τελικά μπορούμε να το κάνουμε, εμένα μου λέει ότι ο λόγος -με την ευρεία έννοια της στάσης προς τα πράγματα- διακινείται σε ένα ανώτερο επίπεδο από το φυσικό, αν και χρωματίζεται από αυτό (όπως και από άλλα πχ ψυχικό, νοητικό, εμπειρία κλπ), ωστόσο δεν παραμένει δέσμιός του. Αν και εκκινεί από μια καθορισμένη με ποικίλους τρόπους ατομικότητα, σκοπεύει στην υπέρβασή της.

Όταν,  λοιπόν,  μιλάμε, από την θέση και την δυνατότητα που έχει ο καθένας, επιφέρουμε μια διαφοροποίηση απο τον φυσικό κόσμο, απαρνούμενοι την φυσική βία ως μεσον εκ-δήλωσης της ατομικότητας μας.
Και όσοι πραγματικά θέλουνε να μιλάνε "επαναστατικά",  ο λόγος τους-που είναι, τελικά, ο τρόπος που λειτουργεί το μυαλό και η σκέψη μας, τα όρια του κόσμου μας- οφείλει να αναγνωρίζει και να αντιμάχεται κάθε πονηρή και υποδόρια τεχνική που έχει εφεύρει το Σύστημα,  ώστε να μην κάνουμε ούτε βήμα από την φυσική κατάσταση του αγελαίου ατομικισμού.
Και  οφείλουν να είναι αρκετά υποψιασμένοι ώστε  να μην διολισθαίνουν σ αυτήν (την τεχνική), όταν αδυνατούν ή δεν θέλουνε να δούνε τα πράγματα στην ποικιλότητα τους, την οποία θεωρούνε, επιπλέον, εμπόδιο, σε οτι οι ίδιοι ονομάζουν "ριζοσπαστικοποίηση των μαζών" (!).
Αλλιώς η επανασταση την οποία ονειρεύονται δεν θα είναι τίποτα περισσότερο παρά ένας αναδιπλασιασμος αυτού που ήδη ζουν.

Δύσκολα πράγματα, δυσνόητα...κάποιοι μπορεί να τα χαρακτηρίσουν ουτοπικά, άλλοι γυναικεία κι άλλοι ποιητικά, όμως  αν κάποιοι έχουν βάσιμες ελπίδες να αλλάξουν μια μικρή γωνιά του κόσμου και να την κάνουν κατά τι  καλύτερη, είναι αυτοί που διαρκώς, άλλοτε με επιτυχία κι άλλοτε χωρίς, αρνούνται, για να παραφράσω τον  P. Celan (1920-1970),
το Μαύρο γάλα του,
που πίναμε την αυγή, 
που πίναμε το βράδυ,
που πίναμε το μεσημέρι και πίναμε και πίναμε...
αρνούνται τις επιβεβλημένες κατηγορίες νόησης και τους φθαρμένους τρόπους των -ισμών του αιώνα που πέρασε.

Ο κόσμος γκρεμίζεται στον παραλογισμό και στην βαρβαρότητα κι αν μια Επανάσταση, θα μπορούσε να έχει νοημα θα ήταν αυτή που θα συγκρατούσε τα μυαλα και τις καρδιές των ανθρώπων από το βούλιαγμα στον Μηδενισμό...
Πράγμα δύσκολο....



Σχόλια

  1. Ανώνυμος26/11/15, 12:40 μ.μ.

    Αγαπητή μας,
    Ολα οσα τόσα και αλλα τόσα που γράφετε εχουν βέβαια μέγα βάθος νοηματικής γραφής για τους διαβασμένους, αλλά για εμάς του Δημοτικού τις δεκαετίας του 50 είναι δύσκολα γράμματα και αρκετά δυσνόητα.
    Η εκφραστική του γραπτού λόγου σας, να είναι πιο κατανοητή και για εμάς τους μικρούς που σας μελετάμε.
    Σας ευχαριστούμε που μας αναγκάζετε για μαθητεία εστω και σ'αυτην την κάμτουσα ηλικία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σας ευχαριστώ για τις παρατηρήσεις.
    Ο γραπτός λόγος για να είναι καλός πρέπει να οδηγεί την γλώσσα στην μέγιστη δυνατή διαφάνειά της, σχεδόν να ξεχνάς ότι διαβάζεις, την ίδια στιγμή που βλέπεις καθαρά το βαθος του νοήματος.
    Κάτι σαν την επιφάνεια του νερού και τον βυθό. Όσο πιο καθαρό το νερό τόσο πιο θελκτικός ο βυθός.
    Αυτές οι κορυφές μόνο οι μεγάλοι συγγραφείς τις αγγίζουν, κάποτε.
    Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν γίνει οι ίδιοι διαφανείς στον εαυτό τους.
    Κι αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με τα διαβασματα ή τα πτυχία, αλλά με το πόσο αίμα εχουν αφήσει να τρέξει στο βωμό της προσωπικής τους Αλήθειας.
    Ο Φ. Ντοστογιέφσι ήταν ένας από αυτούς.

    Σας ευχαριστώ και πάλι και εύχομαι κάθε καλό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

_Mπέρτολτ. Μπρεχτ: η Εβραία

Η "Εβραία" είναι ο τελευταίος μονόλογος από το σπονδυλωτό έργο του Bertolt Brecht "τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ. Το έργο αυτό του Μπρεχτ αποτελείται απο 24 σκηνές-μονόπρακτα, που έγραψε ο Μπρεχτ εξόριστος μεταξύ 1935 και 1939 και περιγράφουν την τρομοκρατία και την άγρια φύση του ναζιστικού καθεστώτος. Η ελληνική μετάφραση αυτού του έργου του Brecht είναι του Μάριου Πλωρίτη και κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Μωραίτης. Στο κείμενο αποτυπώνεται η εσωτερική ένταση του ατόμου που παίρνει μια απόφαση ενώ βρίσκεται στο χείλος της απελπισίας. Μέσα από την ανάγνωση του έργου στρέφουμε την προσοχή στα εκατοντάδες πρόσωπα της καθημερινότητας, τα οποία, δίνοντας έναν οριακό αγώνα επιβίωσης, αναδύονται ως σύγχρονοι/ες ήρωες και ηρωίδες του Brecht . Το ηχητικό ντοκουμέντο που δημοσιεύουμε παρακάτω είναι από την παράσταση που ανέβηκε το 1978 μαζί με άλλα πέντε μονόπρακτα διαφόρων άλλων συγγραφέων, από το Θίασο Λαμπέτη. Αν και το συγκεκριμένο ντοκουμέντο έχει ανέβ

_Κ.Π. Καβάφης : πρόσθεσις

Aν ευτυχής ή δυστυχής είμαι δεν εξετάζω. Πλην ένα πράγμα με χαράν στον νου μου πάντα βάζω — που στην μεγάλη πρόσθεσι (την πρόσθεσί των που μισώ) που έχει τόσους αριθμούς, δεν είμ’ εγώ εκεί απ’ τες πολλές μονάδες μια. Μες στ’ ολικό ποσό δεν αριθμήθηκα. Κι αυτή η χαρά μ’ αρκεί. (Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993) Σχόλιο :  Δεν θέλω να κάνω ανάλυση... ένα σχόλιο μόνο.. Υπήρξαν και υπάρχουν -ευτυχώς- πολύ αξιότεροι εμού αναλυτές, που έσκυψαν με γνώση και συγκίνηση πάνω στο έργο που μας άφησε ο μεγάλος Αλεξανδρινός. Πριν, όμως, μπω στα ενδότερα, λέω να κάτσω λίγο απ' έξω, να θαυμάσω το οικοδόμημα. Γενικά, καλό είναι να το κάνουμε αυτό. Μια πρώτη καταγραφή, μια εξωτερική εποπτεία, καθώς η μορφή περι-γράφει το περιεχόμενο και το περιεχόμενο χύνεται μέσα στη μορφή του, μας είναι πάντα χρήσιμη για να συνδεθούμε και να μείνουμε εντός του ποιήματος. Ας είναι... διάφορες σκέψεις...ή οδοί για την σκέψη, γενικώς... Αυτό λοιπόν το ποίημα του Κ.Π.Καβά

_ Γ. Σεφέρη, "κράτησα τη ζωή μου" : σπάραγμα μιάς ανάγνωσης

Τ' ανθισμένο πέλαγο και τα βουνά στη χάση του φεγγαριού η μεγάλη πέτρα κοντά στις αγριοσυκιές και τ' ασφοδίλια το σταμνί πού δεν ήθελε να στερέψει στο τέλος της μέρας και το κλειστό κρεβάτι κοντά στα κυπαρίσσια και τα μαλλιά σου χρυσά' τ' άστρα του Κύκνου κι' εκείνο τ' άστρο ό Αλδεβαράν. Κράτησα τη ζωή μου κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας ανάμεσα στα κίτρινα δέντρα κατά το πλάγιασμα της βροχής σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς, καμιά φωτιά στην κορυφή τους· βραδιάζει. Κράτησα τη ζωή μου˙ στ' αριστερό σου χέρι μια γραμμή μια χαρακιά στο γόνατο σου, τάχα να υπάρχουν στην άμμο του περασμένου καλοκαιριού τάχα να μένουν εκεί πού φύσηξε ό βοριάς καθώς ακούω γύρω στην παγωμένη λίμνη την ξένη φωνή. Τα πρόσωπα πού βλέπω δε ρωτούν μήτε ή γυναίκα περπατώντας σκυφτή βυζαίνοντας το παιδί της. Ανεβαίνω τα βουνά· μελανιασμένες λαγκαδιές˙ o χιονισμένος κάμπος, ως πέρα ό χιονισμένος κάμπος, τίποτε δε ρωτούν μήτε o καιρός κλειστός