Τελείωσε το καλοκαίρι.
Το ανθεκτικό καλοκαίρι, ακόμα και σε μας εδώ στο Νότο -ας το πούμε ποιητικά- δίπλωσε τα φτερά του!
Και τι θα απογίνουν τώρα όλες αυτές οι "πραμάτειες" του καλοκαιριού; Όλος αυτός ο πολύχρωμος, πληθωρικός, χαρούμενος κόσμος, ο αραδιασμένος κατά μήκος των τσιμεντοστρωμένων παραλιών, όλα αυτά τα αλλοπρόσαλλα στοιβαγμένα πράγματα;
Κάποια απ' αυτά θα πεταχτούν ως άχρηστα στα σκουπίδια. Τα περισσότερα όμως θα αποθηκευτούν για το επόμενο καλοκαίρι. Γιατί αυτή είναι η λειτουργική χρησιμότητά τους: να αποτελούν το ντεκόρ, το απαραίτητο φαντασμαγορικό που θεωρείται ως το κατάλληλο για να δοθεί η ώθηση αλλά και ο σκοπός της κατανάλωσης των διακοπών. Διότι δίχως φαντασμαγορία, δίχως την κατασκευή ενός ομοιώματος μιας "άλλης" καλύτερης, πιο χαρούμενης, πιο ξέγνοιαστης και απολαυστικής ζωής, το να πηγαίνει κανείς απλώς σε ένα άλλο τόπο για να κοιμηθεί, να φάει, να κάνει μπάνιο, να φλερτάρει κλπ, θα ήταν κάτι που θα στερούταν έναν επαρκή λόγο για να γίνεται και αυτομάτως θα το βλέπαμε σαν κάτι προβληματικό, κάτι σαν μαζική παράκρουση. Έτσι, το ταξίδι σε έναν "άλλο" τόπο, είναι μόνο κατ' όνομα "ταξίδι" και μετατρέπεται για όλους τους εμπλεκόμενους, σε χρηματική επένδυση μιας ομόλογης κοινωνικής φαντασμαγορίας, παρόμοιας με κάθε άλλη στην καταναλωτική κοινωνία.
Αυτό είναι και το νόημα του τουρισμού. Και πράγματι πρόκειται για ένα "προϊόν", όπως λένε οι επίσημοι και οι ανεπίσημοι "ντήλερς" του προϊόντος. Κι όταν τους ακούμε να μιλάνε για "βιομηχανία του τουρισμού" , μιλάνε πράγματι για την βιομηχανοποιημένη παραγωγή εμπειριών χαράς, διαλείμματος παιχνιδιού, ερωτισμού και καλοζωϊας, που μπορούν να αγοράσουν σε "πακέτα διακοπών" οι κάτοικοι των αναπτυγμένων βιομηχανικών κοινωνιών δυτικού τύπου, επειδή ακριβώς η σιδερένια πραγματικότητα στην οποία είναι υποταγμένοι, κατά κανόνα, στερείται όλων αυτών. Έτσι, δεν θα ήμασταν πολύ μακριά από την πραγματικότητα εάν λέγαμε ότι, κατά κάποιο τρόπο, η "βιομηχανία του τουρισμού" έχει αναλάβει με τα μέσα που διαθέτει, να δώσει απαντήσεις στο ερώτημα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας "τι είναι καλή ζωή;", για λογαριασμό αυτών των κατοίκων, έναντι μιας εύλογης χρηματικής αμοιβής.
Όταν, λοιπόν, μιλάνε για "ποιοτικό τουρισμό" εννοούν απλώς την πληρέστερη, πιο επιτυχημένη -και γι' αυτό πιο ακριβή - κατασκευασμένη φαντασμαγορία, σε βάρος της απλότητας, της αυθορμησίας και της τυχαιότητας που μπορεί να έχει ένα ταξίδι σε έναν "άλλο" τόπο.
Όμως αυτή η "άρνηση" της πραγματικότητας που είναι κρυμμένη στο σύστημα της τουριστικής βιομηχανίας, δεν μπορεί παρά να παράγει έναν νέο καταναγκασμό, μια νέα άρνηση : τον καταναγκασμό για απόλαυση, για χαρά και για καλοζωία ως ανταλλακτική αξία μιας επένδυσης που πραγματοποιήθηκε.
Μπορούμε λοιπόν, όσοι από εμάς θέλουμε, να διαβάσουμε τον τουρισμό και από την ανάποδη, από το "τέλος" (με όλες τις σημασίες της λέξης τέλος) προς την αρχή, ακριβώς ως την ομολογία της έλλειψης της "καλής ζωής".
Όλα αυτά τα ρομαντικά φαναράκια που κοσμούσαν τα υπέροχα τραπεζάκια με θέα το δειλινό, τα με άποψη φυτεμένα παχύφυτα σε παλιές πορσελάνινες κούπες, οι ωραίες αιώρες, υπενθυμίσεις μιας χαμένης, εξωτικής νωχελικότητας, οι αχυρένιες ομπρέλες, μιμήσεις μιας δομικής φυσικής απλότητας, τα είδη πολυτελείας, αριστοκρατικής φινέτσας και εξυπηρέτησης, δουλικές αναπαραστάσεις ενός λουδοβίκιου, γαλαζοαίματος παρελθόντος που πολλοί "δημοκράτες" θέλουν να γευτούν από την πλευρά του "άρχοντα" ή της "πριγκήπισσας" φυσικά, θα αποσυναρμολογηθούν, θα διπλωθούν, θα συσκευαστούν, θα φυλαχτούν βιαστικά σε σκοτεινές αποθήκες και έως το επόμενο καλοκαίρι, δεν θα έχουν καμία αξία, παρά μόνο την γυμνή υλική, αυτή του πράγματος.
και ίσως τα παχύφυτα, τόσους μήνες απότιστα, κι αυτά να μαραθούν....
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου