Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

_επίκαιρο σχόλιο: για την κανονικότητα, με αφορμή τον θάνατο του Ζ. Κωστόπουλου

Αυτές τις μέρες παρακολούθησα κάπως την συζήτηση που έγινε με αφορμή το θάνατο του Ζακ Κωστόπουλου, την οποία και εγκατέλειψα, διότι κυλούσε μέσα στα αναμενόμενα πλαίσια : από τη μια ένα αστυνομικού τύπου ρεπορτάζ για τις αιτίες του θανάτου, με μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων και διαρροές από το τραπέζι του ανατόμου - ιατροδικαστή, από την άλλη  μια διαμάχη για τις αρμόζουσες συμπεριφορές απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα, κάποιοι υποστηρίζουν ότι πρέπει να είμαστε ανεκτικοί και πολιτισμένοι, να μην κρίνουμε με φασιστικά κριτήρια και κάποιοι άλλοι ότι θα πρέπει να σταθούμε αποφασιστικά απέναντι σε τέτοια παρακμιακά φαινόμενα, που θίγουν τα ήθη και την αισθητική, συνήθως κράζοντας και βιαιοπραγώντας,  για να καταλάβουν ότι "δεν τους παίρνει"...
Υπάρχει βέβαια και η μερίδα εκείνη που με αξιοσημείωτη βιάση και προκατασκευασμένες αντιθέσεις, επενδύει πολιτικά σε αυτά τα ξεσπάσματα της βίας, στήνοντας ένα σκηνικό αντιπαρατιθέμενων στρατοπέδων και κλείνοντας για άλλη μια φορά τις στρόφιγγες της σκέψης και του νηφάλιου προβληματισμού της ελληνικής κοινωνίας.
Το θέμα, έτσι κομμένο και ραμμένο, μ' αυτούς τους τρόπους, της πληροφόρησης, της λεκτικής αντιπαράθεσης και της πολιτικής εκμετάλλευσης, θα μπορούσε να γίνει ένα πρώτης τάξεως τηλεοπτικό προϊόν, κατάλληλο για τα δελτία ειδήσεων....

Τι άλλο θα μπορούσε να γίνει ;
Γνωρίζω από προσωπική μελέτη τις κοινωνιολογικές αναλύσεις που συνοδεύουν το φαινόμενο των queer κινημάτων, οι οποίες τα θεωρούν ασφαλείς δείκτες ότι σε επίπεδο κοινωνικών αγώνων, κλείνει ο μεγάλος κύκλος που άνοιξε με την γαλλική Επανάσταση και η διεκδίκηση της  ισότητας, την οποία υπηρέτησαν για τρεις αιώνες τα διάφορα κινήματα (εργατικό, φεμινιστικό, αντιαποικιοκρατικό, αντιρατσιστικό κλπ.), αντικαθίσταται με την διεκδίκηση του δικαιώματος στην διαφορά. Αυτό όμως δεν λέει και πολλά πράγματα για την πραγματικότητα με την οποία έρχεται σε επαφή ο σημερινός άνθρωπος και τον τρόμο που αυτά τα φαινόμενα του προκαλούν.

Προτίμησα, λοιπόν, να δω κάποια βίντεο από συνεντεύξεις του Κωστόπουλου, όχι για να μείνω προσκολλημένη στην περίπτωση του προσώπου αυτού του ανθρώπου, αλλά για να καταλάβω ποιά είναι η σχέση των φαινομένων αυτών με τον τρόμο και πώς αυτός ο τρόμος στα χέρια επιδέξιων διαχειριστών μπορεί να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη υποδούλωση των ανθρώπων.
Αυτό που κατά τη γνώμη μου, δηλώνουν αυτές οι περιπτώσεις, οι οποίες ατυχώς λαμβάνουν έναν δήθεν κινηματικό χαρακτήρα, δεν είναι η πρόκληση απέναντι στα χρηστά ήθη μιας κοινωνίας, ούτε επιδιώκουν να ξεσκεπάσουν κάποια υποκριτική κοινωνική ηθική. Αυτά είναι πράγματα προ πολλού απομυθοποιημένα και κανείς σήμερα δεν ασχολείται με τις σεξουαλικές προτιμήσεις ή τα σεξουαλικά παραπτώματα εγγάμων, αγάμων και λοιπών...
Επίσης, αυτά τα φαινόμενα ή τα κινήματα, δεν εναντιώνονται ούτε καταγγέλλουν κάποια μορφή εξουσίας, θα έλεγα μάλιστα ότι τα ζητήματα αυτά που κατ'εξοχήν και παραδοσιακά ονομάζονται πολιτικά, δεν υπάρχουν στους προβληματισμούς τους.

Τότε, σε τι ακριβώς αναφέρονται αυτοί οι άνθρωποι;
Βλέποντας τα βίντεο του Κωστόπουλου, όπως σας είπα, σκέφτηκα ότι αυτό στο οποίο εναντιώνονται είναι η κανονικότητα,  αυτό, δηλαδή, το χαρακτηριστικό που τα πάσης φύσεως υπερκείμενα και αυτονομημένα Συστήματα επιθυμούν σε μια παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα.
Η κανονικότητα είναι μια ελεγχόμενη μεσοσταθμική κατάσταση, στην οποία οι άνθρωποι έχουν υπερκαθορισμένες ανάγκες, προτιμήσεις, επιθυμίες, όνειρα. Η μεσοσταθμική αυτή κατάσταση μπορεί να εκφραστεί τυπικά μέσα από την αριθμοποίηση η οποία έχει εισχωρήσει σε κάθε πλευρά της καθημερινής ζωής (βλ. συστήματα πληρωμών, ΑΦΜ, κωδικοί κλπ.) με αποτέλεσμα τα ατομικιστικά ανθρωπιστικά ιδεώδη να διατηρούνται ως νεκρό γράμμα ή ως διακοσμητικά ιδεολογήματα που ελάχιστη σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Η μεσοσταθμική κανονικότητα είναι η εξέλιξη της υπολογιστικής διάνοιας (ratio) η οποία πλέον δεν αναφέρεται στην ικανότητα των ατόμων να αναλαμβάνουν δράση για την επίτευξη κάποιου ατομικού στόχου, αλλά στα ίδια τα Συστήματα καθ' αυτά και λαμβάνει γι' αυτά υπαρξιακό χαρακτήρα, καθώς μέσω της κανονικότητας επιδιώκεται ο έλεγχος και η αποφυγή  των κρίσεων  με τις οποίες κάθε Σύστημα έρχεται αντιμέτωπο. Αυτό που η μεσοσταθμική κανονικότητα περιγράφει, σε ικανοποιητικό βαθμό,  είναι ο μέσος όρος στον οποίο ο καθένας θα μπορούσε να αναγνωρίσει τον εαυτό του και αυτό που εξασφαλίζει για  τα άτομα είναι η συμπερίληψή τους στα Συστήματα. Μια συμπερίληψη που εάν δεν γίνει ή γίνει χωρίς επιτυχία επιφέρει τον αποκλεισμό, τον συμβολικό ή ακόμα και φυσικό θάνατο των ατόμων. Το αντάλλαγμα γι' αυτή την συμπερίληψη είναι η ύπνωση : τα άτομα και οι κοινωνίες υπνωτούν παραδομένες στους μικρόκοσμους και στις οθόνες τους, ενώ τα Συστήματα δουλεύουν....

Αυτό λοιπόν που φωνάζουν οι άνθρωποι αυτοί είναι : δεν είμαστε κανονικοί.... είμαστε η ίδια η "κρίση" που φοβάστε. 
Και πράγματι βλέποντας τον Κωστόπουλο στην καθημερινή του προετοιμασία για το λεγόμενο drag show στο οποίο εμφανιζόταν, σκέφτηκα ότι ακόμα και αν υπήρχε ένας αριθμός με τον οποίο αυτός ο άνθρωπος θα μπορούσε να εμφανίζεται μέσα στα Συστήματα, αυτός ο αριθμός δεν θα είχε καμία, απολύτως καμία σχέση με την κραυγαλέα αντικανονική ύπαρξη αυτού του ανθρώπου.
Αυτή η ύπαρξη θα παρέμενε μια συνειδητά μη κανονική περίπτωση, ανίκανη να περιγραφεί με οποιοδήποτε αλγόριθμο. Ως εκ τούτου μια ύπαρξη ικανή να παράγει "κρίση", όπως και έγινε...

Αυτό που δεν κατανοούν οι άνθρωποι αυτοί, καθώς ο καθένας τους είναι εγκλωβισμένος σε μια ιστορία ζωής, είναι ότι τα Συστήματα έχουν μια θηριώδη - έως θανάτου-  δύναμη κανονικοποίησης και συμπερίληψης, η οποία εκφράζεται με δύο τρόπους : ο ένας είναι η βία και ο τρόμος και ο άλλος αυτός που υπέδειξα στην αρχή αυτού του άρθρου, δηλ. η αδιάφορη πληροφόρηση, η συμπεριφορική διόρθωση στη βάση των αισθητικών και ηθικών κρίσεων και ο πολιτικός σταβλισμός των διαφόρων και ποικίλων χώρων που αναζητούν ήρωες σε μια αντιηρωϊκή εποχή.

  


Σχόλια

  1. Ανώνυμος29/9/18, 8:15 π.μ.

    δεν υπάρχει αυτή η γυναίκα! δεν υπάρχει! "άτυχος" ο άντρας που την παντρεύτηκε ! (πώς να τα βγάλει πέρα μαζί της; )

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

_Mπέρτολτ. Μπρεχτ: η Εβραία

Η "Εβραία" είναι ο τελευταίος μονόλογος από το σπονδυλωτό έργο του Bertolt Brecht "τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ. Το έργο αυτό του Μπρεχτ αποτελείται απο 24 σκηνές-μονόπρακτα, που έγραψε ο Μπρεχτ εξόριστος μεταξύ 1935 και 1939 και περιγράφουν την τρομοκρατία και την άγρια φύση του ναζιστικού καθεστώτος. Η ελληνική μετάφραση αυτού του έργου του Brecht είναι του Μάριου Πλωρίτη και κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Μωραίτης. Στο κείμενο αποτυπώνεται η εσωτερική ένταση του ατόμου που παίρνει μια απόφαση ενώ βρίσκεται στο χείλος της απελπισίας. Μέσα από την ανάγνωση του έργου στρέφουμε την προσοχή στα εκατοντάδες πρόσωπα της καθημερινότητας, τα οποία, δίνοντας έναν οριακό αγώνα επιβίωσης, αναδύονται ως σύγχρονοι/ες ήρωες και ηρωίδες του Brecht . Το ηχητικό ντοκουμέντο που δημοσιεύουμε παρακάτω είναι από την παράσταση που ανέβηκε το 1978 μαζί με άλλα πέντε μονόπρακτα διαφόρων άλλων συγγραφέων, από το Θίασο Λαμπέτη. Αν και το συγκεκριμένο ντοκουμέντο έχει ανέβ

_Κ.Π. Καβάφης : πρόσθεσις

Aν ευτυχής ή δυστυχής είμαι δεν εξετάζω. Πλην ένα πράγμα με χαράν στον νου μου πάντα βάζω — που στην μεγάλη πρόσθεσι (την πρόσθεσί των που μισώ) που έχει τόσους αριθμούς, δεν είμ’ εγώ εκεί απ’ τες πολλές μονάδες μια. Μες στ’ ολικό ποσό δεν αριθμήθηκα. Κι αυτή η χαρά μ’ αρκεί. (Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993) Σχόλιο :  Δεν θέλω να κάνω ανάλυση... ένα σχόλιο μόνο.. Υπήρξαν και υπάρχουν -ευτυχώς- πολύ αξιότεροι εμού αναλυτές, που έσκυψαν με γνώση και συγκίνηση πάνω στο έργο που μας άφησε ο μεγάλος Αλεξανδρινός. Πριν, όμως, μπω στα ενδότερα, λέω να κάτσω λίγο απ' έξω, να θαυμάσω το οικοδόμημα. Γενικά, καλό είναι να το κάνουμε αυτό. Μια πρώτη καταγραφή, μια εξωτερική εποπτεία, καθώς η μορφή περι-γράφει το περιεχόμενο και το περιεχόμενο χύνεται μέσα στη μορφή του, μας είναι πάντα χρήσιμη για να συνδεθούμε και να μείνουμε εντός του ποιήματος. Ας είναι... διάφορες σκέψεις...ή οδοί για την σκέψη, γενικώς... Αυτό λοιπόν το ποίημα του Κ.Π.Καβά

_ Γ. Σεφέρη, "κράτησα τη ζωή μου" : σπάραγμα μιάς ανάγνωσης

Τ' ανθισμένο πέλαγο και τα βουνά στη χάση του φεγγαριού η μεγάλη πέτρα κοντά στις αγριοσυκιές και τ' ασφοδίλια το σταμνί πού δεν ήθελε να στερέψει στο τέλος της μέρας και το κλειστό κρεβάτι κοντά στα κυπαρίσσια και τα μαλλιά σου χρυσά' τ' άστρα του Κύκνου κι' εκείνο τ' άστρο ό Αλδεβαράν. Κράτησα τη ζωή μου κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας ανάμεσα στα κίτρινα δέντρα κατά το πλάγιασμα της βροχής σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς, καμιά φωτιά στην κορυφή τους· βραδιάζει. Κράτησα τη ζωή μου˙ στ' αριστερό σου χέρι μια γραμμή μια χαρακιά στο γόνατο σου, τάχα να υπάρχουν στην άμμο του περασμένου καλοκαιριού τάχα να μένουν εκεί πού φύσηξε ό βοριάς καθώς ακούω γύρω στην παγωμένη λίμνη την ξένη φωνή. Τα πρόσωπα πού βλέπω δε ρωτούν μήτε ή γυναίκα περπατώντας σκυφτή βυζαίνοντας το παιδί της. Ανεβαίνω τα βουνά· μελανιασμένες λαγκαδιές˙ o χιονισμένος κάμπος, ως πέρα ό χιονισμένος κάμπος, τίποτε δε ρωτούν μήτε o καιρός κλειστός