Έχετε παρατηρήσει ότι οδεύουμε (!), αν δεν είμαστε ήδη εκεί, προς μια εξειδίκευση των πόλεων;
Να, πάρτε για παράδειγμα το Καρναβάλι' η Πάτρα, η Ξάνθη, το Ρέθυμνο, η Νάουσα και δυο τρεις ακόμα, εξειδικεύονται στις αποκριάτικες εκδηλώσεις.
Άλλες πόλεις, όπως η Καστοριά εξειδικεύονται στις εκδηλώσεις για τα Φώτα, άλλες για το Πάσχα, άλλες για την Πρωτομαγιά κοκ, ή σε εκδηλώσεις γύρω από ένα έθιμο.
Όλες αυτές οι πόλεις ονομάζονται "δημοφιλείς" προορισμοί του εορταστικού διημέρου ή του τριημέρου, αναλόγως.
Υιοθετούν, τρόπον τινά, την ορολογία της τουριστικής βιομηχανίας για να περιγράψουν ένα χρονικό διάστημα της ζωής της πόλης το οποίο ξεκόβεται από το σύνολο της ζωής της -όποιο κι αν είναι αυτό και όποια έκταση, πολυπλοκότητα, καθημερινότητα, ιστορικότητα και άλλα χαρακτηριστικά κι αν έχει- εξαίρεται, υπερτονίζεται και προβάλλεται με διάθεση διαφημιστική, όπως μας διδάσκει το τουριστικό μάνατζμεντ, στην μέθοδο και ορολογία του οποίου διακρίνουμε τον ιατρικό, τον θρησκευτικό, τον συνεδριακό, τον διατροφικό και άλλα είδη τουρισμού.
Δικαιούμαστε, λοιπόν πλέον να μιλάμε και για εορταστικό τουρισμό!
Έτσι, αν φανταστούμε ένα ετήσιο διαφημιστικό προσπέκτους, σαν αυτά που βρίσκουμε στις εισόδους των πολυκατοικιών, ολόκληρες οι πόλεις κι ότι συμβαίνει σε αυτές το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, μετατρέπονται σε καταχωρήσεις εμπορευματικού χαρακτήρα, όπως κάθε άλλο προς πώληση προιόν που βρίσκουμε στα εν λόγω φυλλάδια. Η αναφορά σε κάποια γιορτή, θρησκευτικού ή άλλου χαρακτήρα, είναι εντελώς προσχηματική και απλώς διευκολύνει στον χρονικό καταμερισμό και στην ομαδοποίηση γύρω από ένα ορισμένο συμβολισμό τα σχετικά δρώμενα. Το γεγονός ότι ο συμβολισμός έχει απωλέσει το συμβολιζόμενο και δεν έχει καμία επί της ουσίας κοινή αναφορά σε κάτι άξιο εορτασμού, δεν φαίνεται να αποσχολεί κανέναν.
Αλλά αν έχει χαθεί το αξι-εορταζόμενο, τότε προς τι η εορτή;
Η απάντηση είναι απλή.
Μπορεί να έχει χαθεί η κοινωνική αξία του εορταζόμενου - όπως συμβαίνει να καταρρέουν όλα όσα είχαν μια αντικεμενική αυτοδικαιολόγηση αποδεκτή σαν αυταξία στα πλαίσια των τοπικών παραδόσεων ενός ορισμένου πληθυσμού- δεν έχει όμως χαθεί η υποκειμενική ατομικότητα η οποία θέλει να εορτάσει. Το αντίθετο μάλιστα! αυτή και τα διάφορα ανώδυνα αλλά πολυέξοδα "δικαιώματά" της είναι ότι αξιακά διασώζεται.
Η υποκειμενική ατομικότητα που θέλει να εορτάσει, συνοψίζει το ζητούμενο στην φράση "να περάσουμε καλά"...
Εδώ πλέον όμως, η εορταστική διάθεση έχει έναν καθαρά υποκειμενικό χαρακτήρα, δεν στηρίζεται σε τίποτα έξω απ'αυτήν και γι'αυτό γίνεται τόσο σπαρακτικά κενή, τόσο αγωνιώδης, τόσο αυτοκαταστροφική και απέραντα μοναχική. Αρκετή όμως, παρ'όλα αυτά, για να αποτελέσει το δομικό υλικό μιας νέας πλατφόρμας, αυτής των καταναλωτών. (Κι αυτός θα μπορούσε να αποτελεί τον ορισμό του σύγχρονου καταναλωτή : Καταναλωτές είναι όσοι κυριαρχούνται απο την ηδονιστική μεταφυσική πεποίθηση ότι στον κόσμο τούτο έχουμε έρθει για "να περάσουμε καλά" και είναι διατεθειμένοι να αγωνιστούν, να πληρώσουν, να σπρωχτούν και να ματώσουν για τον σκοπό αυτό) .
Με δεδομένη λοιπόν αυτή την πλατφόρμα στήνεται η συνθήκη της "εορτής", ακολουθώντας τα πρότυπα και τους κανόνες που επιβάλλονται από την προσφορά και την ζήτηση.
Οι Δήμοι, με επικεφαλής του πολιτιστικούς υπευθύνους τους, αλλά και ομάδες δραστήριων πολιτών αναλαμβάνουν, όπως γίνεται σε κάθε ανάλογη διαδικασία παραγωγής, να σχεδιάσουν, να προβλέψουν, να οργανώσουν και να εκτελέσουν το εορταστικό πρόγραμμα. Σταδιακά μπαίνει σε αυτό το "πνεύμα της γιορτής" όλη η πόλη, οι καταστηματάρχες εφοδιάζονται, τα δρομολόγια των μέσων συγκοινωνίας τροποποιούνται, συνεργεία τεχνικών και ασθενοφόρα βρίσκονται σε επιφυλακή, ο ρυθμός αυξάνεται.... οι εκδηλώσεις κορυφώνονται. Προυπολογισμοί, έσοδα έξοδα, διαφημιστικές προβολές και τηλεοπτικές αναμεταδόσεις, μετρήσεις επισκεψιμότητας και ποσοστά πληρότητας των καταλυμάτων, είναι τα ευκόλως εννοούμενα και συνεπάγονται με φυσική συνεπαγωγή.
Δεν είμαι εγώ αυτή που θα μιλήσει για το τάχα χαμένο νόημα της εορτής - λες και το είχαμε κάποτε βρει- γιατί τότε θα έπρεπε με συνέπεια να μιλήσω και για το χαμένο ή όχι νόημα της ζωής, πράγμα το οποίο μου διαφεύγει.
Μπορώ όμως, τουλάχιστον αυτό: να πω ότι όσον με αφορά δεν ενδιαφέρομαι να περάσω καλά...
Τούτο νομίζω ότι είναι μια καλή αρχή και σημαίνει ότι,
Η μέρα μου μπορεί να γίνει απρογραμμάτιστα και με αναπάντεχους τρόπους γορτινή και
Η πόλη μου δεν βρίσκεται στα παντοειδή προσπέκτους...
Να, πάρτε για παράδειγμα το Καρναβάλι' η Πάτρα, η Ξάνθη, το Ρέθυμνο, η Νάουσα και δυο τρεις ακόμα, εξειδικεύονται στις αποκριάτικες εκδηλώσεις.
Άλλες πόλεις, όπως η Καστοριά εξειδικεύονται στις εκδηλώσεις για τα Φώτα, άλλες για το Πάσχα, άλλες για την Πρωτομαγιά κοκ, ή σε εκδηλώσεις γύρω από ένα έθιμο.
Όλες αυτές οι πόλεις ονομάζονται "δημοφιλείς" προορισμοί του εορταστικού διημέρου ή του τριημέρου, αναλόγως.
Υιοθετούν, τρόπον τινά, την ορολογία της τουριστικής βιομηχανίας για να περιγράψουν ένα χρονικό διάστημα της ζωής της πόλης το οποίο ξεκόβεται από το σύνολο της ζωής της -όποιο κι αν είναι αυτό και όποια έκταση, πολυπλοκότητα, καθημερινότητα, ιστορικότητα και άλλα χαρακτηριστικά κι αν έχει- εξαίρεται, υπερτονίζεται και προβάλλεται με διάθεση διαφημιστική, όπως μας διδάσκει το τουριστικό μάνατζμεντ, στην μέθοδο και ορολογία του οποίου διακρίνουμε τον ιατρικό, τον θρησκευτικό, τον συνεδριακό, τον διατροφικό και άλλα είδη τουρισμού.
Δικαιούμαστε, λοιπόν πλέον να μιλάμε και για εορταστικό τουρισμό!
Έτσι, αν φανταστούμε ένα ετήσιο διαφημιστικό προσπέκτους, σαν αυτά που βρίσκουμε στις εισόδους των πολυκατοικιών, ολόκληρες οι πόλεις κι ότι συμβαίνει σε αυτές το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, μετατρέπονται σε καταχωρήσεις εμπορευματικού χαρακτήρα, όπως κάθε άλλο προς πώληση προιόν που βρίσκουμε στα εν λόγω φυλλάδια. Η αναφορά σε κάποια γιορτή, θρησκευτικού ή άλλου χαρακτήρα, είναι εντελώς προσχηματική και απλώς διευκολύνει στον χρονικό καταμερισμό και στην ομαδοποίηση γύρω από ένα ορισμένο συμβολισμό τα σχετικά δρώμενα. Το γεγονός ότι ο συμβολισμός έχει απωλέσει το συμβολιζόμενο και δεν έχει καμία επί της ουσίας κοινή αναφορά σε κάτι άξιο εορτασμού, δεν φαίνεται να αποσχολεί κανέναν.
Αλλά αν έχει χαθεί το αξι-εορταζόμενο, τότε προς τι η εορτή;
Η απάντηση είναι απλή.
Μπορεί να έχει χαθεί η κοινωνική αξία του εορταζόμενου - όπως συμβαίνει να καταρρέουν όλα όσα είχαν μια αντικεμενική αυτοδικαιολόγηση αποδεκτή σαν αυταξία στα πλαίσια των τοπικών παραδόσεων ενός ορισμένου πληθυσμού- δεν έχει όμως χαθεί η υποκειμενική ατομικότητα η οποία θέλει να εορτάσει. Το αντίθετο μάλιστα! αυτή και τα διάφορα ανώδυνα αλλά πολυέξοδα "δικαιώματά" της είναι ότι αξιακά διασώζεται.
Η υποκειμενική ατομικότητα που θέλει να εορτάσει, συνοψίζει το ζητούμενο στην φράση "να περάσουμε καλά"...
Εδώ πλέον όμως, η εορταστική διάθεση έχει έναν καθαρά υποκειμενικό χαρακτήρα, δεν στηρίζεται σε τίποτα έξω απ'αυτήν και γι'αυτό γίνεται τόσο σπαρακτικά κενή, τόσο αγωνιώδης, τόσο αυτοκαταστροφική και απέραντα μοναχική. Αρκετή όμως, παρ'όλα αυτά, για να αποτελέσει το δομικό υλικό μιας νέας πλατφόρμας, αυτής των καταναλωτών. (Κι αυτός θα μπορούσε να αποτελεί τον ορισμό του σύγχρονου καταναλωτή : Καταναλωτές είναι όσοι κυριαρχούνται απο την ηδονιστική μεταφυσική πεποίθηση ότι στον κόσμο τούτο έχουμε έρθει για "να περάσουμε καλά" και είναι διατεθειμένοι να αγωνιστούν, να πληρώσουν, να σπρωχτούν και να ματώσουν για τον σκοπό αυτό) .
Με δεδομένη λοιπόν αυτή την πλατφόρμα στήνεται η συνθήκη της "εορτής", ακολουθώντας τα πρότυπα και τους κανόνες που επιβάλλονται από την προσφορά και την ζήτηση.
Οι Δήμοι, με επικεφαλής του πολιτιστικούς υπευθύνους τους, αλλά και ομάδες δραστήριων πολιτών αναλαμβάνουν, όπως γίνεται σε κάθε ανάλογη διαδικασία παραγωγής, να σχεδιάσουν, να προβλέψουν, να οργανώσουν και να εκτελέσουν το εορταστικό πρόγραμμα. Σταδιακά μπαίνει σε αυτό το "πνεύμα της γιορτής" όλη η πόλη, οι καταστηματάρχες εφοδιάζονται, τα δρομολόγια των μέσων συγκοινωνίας τροποποιούνται, συνεργεία τεχνικών και ασθενοφόρα βρίσκονται σε επιφυλακή, ο ρυθμός αυξάνεται.... οι εκδηλώσεις κορυφώνονται. Προυπολογισμοί, έσοδα έξοδα, διαφημιστικές προβολές και τηλεοπτικές αναμεταδόσεις, μετρήσεις επισκεψιμότητας και ποσοστά πληρότητας των καταλυμάτων, είναι τα ευκόλως εννοούμενα και συνεπάγονται με φυσική συνεπαγωγή.
Δεν είμαι εγώ αυτή που θα μιλήσει για το τάχα χαμένο νόημα της εορτής - λες και το είχαμε κάποτε βρει- γιατί τότε θα έπρεπε με συνέπεια να μιλήσω και για το χαμένο ή όχι νόημα της ζωής, πράγμα το οποίο μου διαφεύγει.
Μπορώ όμως, τουλάχιστον αυτό: να πω ότι όσον με αφορά δεν ενδιαφέρομαι να περάσω καλά...
Τούτο νομίζω ότι είναι μια καλή αρχή και σημαίνει ότι,
Η μέρα μου μπορεί να γίνει απρογραμμάτιστα και με αναπάντεχους τρόπους γορτινή και
Η πόλη μου δεν βρίσκεται στα παντοειδή προσπέκτους...
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου