Μετά την συνεδρίαση της βουλής που ψήφισε το ασφαλιστικό, στις 2.30 ξημερώματα Δευτέρας, σ' ένα μπαράκι, σε έναν παράδρομο της οδού Αθηνάς, συνάντησα τον Τσίπρα.
Ήτανε μόνος του, χωρίς την Γεροβασίλη και τον Παππά.
Κανείς εκεί μέσα δεν του δινε σημασία, καθόταν στην άκρη του μπαρ κι έπινε το ποτό του.
Έπινε μόνος του.
Τα έπινα κι εγώ.
Τον πλησίασα με ένα σκοτς στο χέρι.
Πρωθυπουργέ μου, άκουσα καλά;
Είπατε απόψε στη Βουλή ότι Ναι, είχατε αυταπάτες, αλλ' Όχι δεν είπατε ψέματα;
Και συνεχίσατε την αγόρευσή σας κλπ της διαδικασίας;
Ο ήλιος του μπαρ ανέτειλε στο πρόσωπό του καθώς γύρισε να με κοιτάξει και ευθύς αμέσως έδυσε.
Τα φυσικά φαινόμενα σ' ένα μπαρ, όπως και τα σώματα των θαμώνων, αποτελούν ωραίες σκηνοθετικές λεπτομέρειες. Τα λόγια και οι ιστορίες -που κι αυτές λόγια είναι- κάνουν τα μπαρ, αυτό που είναι, δηλαδή μνημεία των παθών των περαστικών...
Κάθισα στο διπλανό κάθισμα και συνέχισα,
Θα ήθελα, πρωθυπουργέ μου, να σας επισημάνω ότι, η διάκριση μεταξύ αυταπάτης και ψέματος δεν υφίσταται σε οντολογικό επίπεδο, παρά μόνον στο ηθικό....
Γιατί στο μεν πρώτο το μόνο που μετράει είναι η σχέση με την πραγματικότητα, και δυστυχώς είτε κάποιος τρέφει αυταπάτες είτε λέει ψέματα, η σχέση με το πραγματικό, με αυτό που όντως υπάρχει, δεν παύει να είναι μια προβληματική, παραμορφωμένη, αλλοιωμένη (πες το όπως θες, πρωθυπουργέ μου!) σχέση.
Ενώ στο δεύτερο επίπεδο, στο ηθικό, μετράει και η πρόθεση.
Θέλω, δηλαδή, να σας πω ότι, σαν επιχείρημα, αυτό που είπατε, στέκει μόνο σε αστικό ή ποινικό δικαστήριο... ξέρετε, "έγκλημα από πρόθεση" ή "εξ αμέλειας", εκεί που πάει ο κάθε άνθρωπος γυρεύοντας το δίκιο του.
Ή ανάμεσα σε ζευγαράκια, σε πεθερές και νύφες και σε συναδέλφους που μοιράζονται το ίδιο γραφείο κλπ, όταν βλακωδώς τσακώνονται....
Οπότε σαν μια πολιτική μεταρρυθμιστική μετριότητα που είστε, καλώς κάνετε και αγνοείτε το πρώτο επίπεδο και κινείστε και ποντάρετε στο δεύτερο.
Το ίδιο κάνουν όλοι!
Εξάλλου τι επιπλέον είναι ένα βουλευτήριο στις μέρες μας, παρ'εκτός κάτι σαν μεγάλο κοινόχρηστο γραφείο όπου κάποιοι υπάλληλοι τσακώνονται για την δουλειά που έχουν να κάνουν!....
Μη θίγεστε μ'αυτό που σας είπα, δεν είναι κακό να είναι κάποιος μια γοητευτική μετριότητα...
Ξέρετε, η απωθημένη συζήτηση για το πέραν του καλού (βλ. χρήσιμο) και του κακού (βλ. άχρηστο) στην Πολιτική, είναι το εμπόδιο για να ξεπεράσουμε το κακό.
Αλλά ας μην κουράσω τον ήδη καταπονημένο και εξαντλημένο νου σας.
Ας έρθουμε σε σας, πρωθυπουργέ και στις "αυταπάτες" σας.
Αν λοιπόν, αυτό που είπατε αληθεύει, που πιστεύω ότι αληθεύει , σας συμπονώ βαθιά! Δεν ξέρετε πόσο σας συμπονώ!
Ξέρεις τι είναι να βρεθείς με το τιμόνι μιας χώρας στα χέρια σου και συ, ο εκλεκτός και λαοπρόβλητος, να έχεις "αυταπάτες";
Εγώ ξέρω από πρώτο χέρι, που λένε, και γι αυτό σε συμπονώ.
Αλλά δεν μπορώ έτι περαιτέρω να σε παρακολουθήσω.....
Γιατί όταν εγώ κατάλαβα τις αυταπάτες μου, συντρίφτηκα.
Παρέλυσα και δεν μπορούσα να μιλήσω.
Σαν να με χτύπησε κεραυνός! Ασπρίσανε τα μαλλιά μου σε μια νύχτα, χαλάρωσε το πηγούνι μου, μού πέσανε τα δόντια!
Έμεινα "στήλη του άλατος" , που λένε...
Εσύ όμως μου φαίνεσαι ακόμα νέος, ωραίος και ακμαίος!
Επιπλέον φαίνεται ότι θεωρείς εντελώς ανώδυνο το να συνειδητοποιείς την πλάνη σου, κυρίως, έτσι όπως μίλαγες με τη νεοαποκτηθείσα φόρα που είχες πάρει, μου φάνηκες και σίγουρος!
Πότε προλαβες να απαλλαγείς από τις αυταπάτες σου και να αποκτήσεις τη νέα σιγουριά σου; Προφανώς πρόκειται για άλλο είδος "αυταπατών".
Αλλά για οποιοδήποτε ειδος αυταπατών κι αν πρόκειται, ακόμα και για τις δικές σου, που ήταν κυρίως λάθος υπολογισμοί, το ερώτημα παραμένει το ίδιο:
Πώς ξέρεις ότι και τώρα δεν αυταπατάσαι;
Στο σημείο αυτό, ο Τσίπρας γύρισε και με κοίταξε ενοχλημένος.
Αν βγάλουμε άκρη μ'αυτό το ερώτημα, κερνάς τα ποτά; τον ρώτησα ευθέως.
Δεν μου απάντησε, κι εγώ συνέχισα να μιλάω με τον πρωθυπουργό της χώρας.
Αντίθετα, λοιπόν, απ' ότι πιστεύεται, εγώ θεωρώ μεγαλειώδη την παραδοχή της αυταπάτης στον χώρο της Πολιτικής, από το να παραδεχτεί ο πολιτικός ότι, για κάποιους λόγους, είπε ψέματα.
Κακώς, κατά την γνώμη μου, γίνεται τόσο ντόρος και προκαλούνται τόσες αναστατώσεις με τα ψέματα των πολιτικών, όταν αυτά ομολογούνται ή ανακαλύπτονται, ενώ είναι κάτι αυτονόητο.
Είναι βεβαίως και αυτονόητο και αναμενόμενο να πει κάποιος πολιτικός ψέματα αφού η Πολιτική εννοείται ότι υπηρετεί την σκοπιμότητα, είναι δηλαδή κάτι άκρως παραγωγικό και πραγματιστικό, κομμένο και ραμμένο στην εκάστοτε συνθήκη και τίποτα πέραν αυτού.
Και θεωρώ επίσης γελοία, και όχι χαριτωμένη, την διαβεβαίωση των πολιτικών η οποία εκφράζεται σε συνθήματα του τύπου "εμείς θα σας λέμε πάντα την αλήθεια" κ.άλ., διότι ο πραγματισμός στην πολιτική είναι εξ ορισμού, στην καλύτερη περίπτωση, μια μισή αλήθεια....
Οι άνθρωποι, και οι πολιτικοί ασφαλώς, αρνούνται ή αποφεύγουν να πουν ότι ψεύδονται και ότι σε κάθε περίπτωση εξαπατούν αλλήλους, γιατί δεν αντέχουν τον τόσο πολύ πραγματισμό που τους κυριεύει. Η συμβίωση θα ήταν αφόρητη, αν όχι και αδύνατη!
Επομένως τόσο η καταφυγή στο ψέμα όσο και η ταυτόχρονη άρνησή του είναι κάτι σαν αναγκαιότητα.
Ενώ, λοιπόν το ψέμα είναι τόσο κοινότοπο και αναγκαίο μεταξύ των ανθρώπων, η αναγνώριση της αυταπάτης είναι άλλο πράγμα.
Είναι η εισαγωγή στην Πολιτική μιας ανθρωπολογικής παραμέτρου, ταυτόσημης με την ελευθερία και θαρρώ ότι είναι η πιο πολιτική συνειδητοποίηση και η πιο πολιτική πράξη, που η Πολιτική οφείλει να ενσωματώσει ως αντιστάθμισμα στην ρηχότητα και την ψευτο-ηθική του πραγματισμού της εποχής μας....
Τι σου λέω τώρα,....ζαλισμένος άνθρωπος!
Λοιπόν, σου έλεγα για μένα...
Συντρίφτηκα.
Μάλιστα, συντρίφτηκα,!
Γι'αυτό σου λέω σε οντολογικό επίπεδο λίγο ενδιαφέρει ή διαφέρει αν έλεγες ψέματα ή αν είχες αυταπάτες.
Διότι, το ον είναι ένα πολύ σκληρό πράγμα και οι άνθρωποι είναι δυο λογιώ είτε από γυαλί είτε από άχυρα, οπότε η πρόσκρουση με το ον, είναι μια στιγμή αληθείας, όπου εκεί φανερώνεται ποιός είναι ποιός. Κι εσύ μου φαίνεται ότι είσαι φτιαγμένος από άχυρα.....
Όχι, όχι! Μη μου ταράζεσαι!
Όλ' αυτά καμία σχέση δεν έχουν με την ηθική!
Εγώ, για παράδειγμα, ακόμα κι όταν συντρίφτηκαν οι αυταπάτες μου στο μεγάλο τρακάρισμα με το ον, εξακολουθούσα να είμαι ένας άνθρωπος αμέμπτου ηθικής, πρότυπο για την κοινωνία -ας είναι καλά οι άνθρωποι!- εμένα όμως αυτό καθόλου δεν με παρηγορούσε.
Έπρεπε να συμβεί κάτι ακόμα! Αλλ' ας το αφήσουμε αυτό το "ακόμα", για κάποια άλλη φορά, καθώς είναι "άλλου παπά Ευαγγέλιο" , που λένε....
Με αντιλαμβάνεσαι;
Βέβαια τώρα εσύ, δικαιως θα σκεφτείς, ότι όλα αυτά δεν είναι παρά υποκειμενικότητες κι ότι καμία σχέση δεν υπάρχει ανάμεσα στις αυταπάτες που πιθανόν να τρέφει ένας άνθρωπος για την ζωή του-και δη όταν τυγχάνει γυναίκα, σφαλερό πράγμα από καταβολής- και στις πολιτικές αυταπάτες που μπορεί να τρέφει ένας πολιτικός ή και ένας ολόκληρος λαός.
Μη βιάζεσαι! δεν χωρίζουν έτσι εύκολα οι δρόμοι μας...
Την ώρα εκείνη ο μπάρμαν, ένας τύπος μυστήριος με μακριά μαλλιά και γένια, που φορούσε κάτι μαύρα στρογγυλά γυαλάκια -τι τα'θελε μέσα στο μισοσκόταδο, δεν ξέρω να σας πω- μας πλησίασε και είπε : "μαζεύω τα τραπέζια και σε μισή ώρα κλείνουμε".... Τον ακούσαμε χωρίς να του δώσουμε παραπάνω σημασία. Αυτό ήθελε κι αυτός.
Εντάξει, ας αφήσουμε κατά μέρος εμένα κι ας πάμε σε πολιτικά παραδείγματα.
Όχι του ενός ή του άλλου πολιτικού που έτυχε να έχουν κάποιες μικρές ή μεγάλες αυταπάτες και οι οποίοι μπορούν να κριθούν υπό το φως της ιστορίας, αλλά στο αρχετυπικό παράδειγμα και πολιτικού και ανδρός (βλ. ανθρώπου), που θεματοποίησε και συνέδεσε δια παντός την αυταπάτη με όλο το φάσμα των ανθρώπινων υποθέσεων: στον τραγικό Οιδίποδα!
Η ιστορία του Οιδίποδα λοιπόν, που ήταν βασιλιάς, δηλ. δημόσιο πρόσωπο, φορέας του πολιτικού πράττειν, συνετός, λαοφιλής, κάτι σαν πατέρας του λαού της Θήβας ("τέκνα", προσφωνεί τους Θηβαίους, και θλίβεται και συμμετέχει ενεργά με αποφασιστικότητα και αναλαμβάνει κάθε πρωτοβουλία και με κάθε κόστος προσπαθεί να ελευθερώσει την πόλη της Θήβας από το θανατικό), μας λέει ότι η αυταπάτη είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη δυνατότητα, εάν μιλάμε για ανθρώπους και όχι για οικονομικές μηχανές, για ρομποτοειδή ή για ανθρωπίδες.
Ότι ο άνθρωπος πολύ περισσότερο στον δημόσιο -πολιτικό χώρο, απ' ότι στον ιδιωτικό, είναι υποχρεωμένος να πράττει χωρίς να γνωρίζει τις συνέπειες των λόγων και των πράξεών του σε όλη τους την έκταση.
Ότι οι λόγοι και οι πράξεις τοποθετούνται μέσα σε ένα ήδη υπάρχον αδιάγνωστο πλαίσιο ανθρώπινων σχέσεων και ότι κι αυτές με την σειρά τους συμμετέχουν στην δημιουργία του.
Ο Οιδίποδας μας προειδοποιεί ότι είμαστε αναγκασμένοι να πράττουμε χωρίς να γνωρίζουμε επι της ουσίας τίποτα.
Έτσι ερχόμαστε, τώρα, στο ερώτημα για το οποίο προσπαθήσαμε να βγάλουμε μια άκρη.
Αν δηλαδή, μπορούμε να ξέρουμε πότε αυταπατόμαστε και αν υπάρχει κάποιου είδους "θεραπεία" για αυτήν την σύμφυτη ανθρώπινη αδυναμία, στο πεδίο της πολιτικής πράξης, θα σου έλεγα : Όχι, ευτυχώς δεν υπάρχει!
Το μόνο ίσως που θα μπορούσε να κάνει πιο ανεκτική την κατάσταση είναι : το να καταλάβουμε ότι αυτές οι επιγνωσεις και το αθεράπευτο της ευπάθειας των ανθρώπινων πραγμάτων, είναι που συνιστούν τον ορίζοντα της Πολιτικής και όχι οι τυμπανοκρουσίες, οι βεβαιότητες και η χρηστικότητα της 4ετιας.
Η αντιστροφή των προτεραιοτήτων και η απομάκρυνση της πολιτικής από αυτόν τον καταστατικό ορίζοντά της, έκαναν εσένα να προτιμήσεις να παραδεχθείς ότι είχες αυταπάτες από το να σε κατηγορήσουν ότι είπες ψέματα...
Για τους ίδιους λόγους κάποιοι μιλάνε για χρεωκοπία της πολιτικής κι άλλοι σας μεταχειρίζονται σαν κλόουν (βλ. Ομπάμα στην λήξη της θητείας του στον λευκό οίκο).
Κατ'αναλογία, προς τον Οιδίποδα, εσύ πρωθυπουργέ μου, όφειλες να έχεις παραιτηθεί.
Μια παραίτησή σου απόψε, αμέσως μετά την ομολογία σου, θα ήταν η μόνη πολιτική πράξη που θα άξιζε να κουβεντιάζουμε και να αναλύουμε για πολλά χρόνια....
30 ευρώ... και κλείνουμε! μου είπε επιτακτικά ο παράξενος μπάρμπαν.
Το μπαρ είχε αδειάσει, δεν υπήρχε κανείς άλλος και μόνο ένα φωτάκι έδειχνε την έξοδο.
Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά.... έτσι φίλε;
Δεν έδειξε να καταλαβαίνει...
Άστο, είναι από άλλο ποίημα, του είπα...Γειά χαρά!
Πλήρωσα και βγήκα.
Το όνομα του μπαρ, αν βρεθείτε στην οδό Αθηνάς, ήταν "Τειρεσίας"....
{πλέον για τον Οιδίποδα, βλ. ετικέτα Σοφοκλής.}
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου