_Εμίλ Ντιρκέμ - Τζων Ντιούι: Παιδαγωγικές Θεωρίες των αρχών του 20ου αιώνα, μια παράλληλη ανάγνωση (i)

γράφει η Εύα Μπολιουδάκη *

Ο Εμίλ Ντ. Ντιρκέμ (γαλλ. Emile D. Durkheim, 1858-1917), ήταν Γάλλος φιλόσοφος και κοινωνιολόγος. Θεωρείται μια από τις σημαντικότερες μορφές που συνέβαλαν στην εξέλιξη της επιστήμης της Κοινωνιολογίας.

Σημαντικότερα έργα του : Περί του καταμερισμού της κοινωνικής εργασίας, 1893. Οι κανόνες της κοινωνιολογικής μεθόδου, 1895. Αυτοκτονία, 1897. Στοιχειώδεις μορφές της θρησκευτικής ζωής, 1912.

  

 .

Ο Τζων Ντιούι (1859 - 1952) ήταν Αμερικανός φιλόσοφος. Γεννήθηκε στο Βέρμοντ και σπούδασε πρώτα στο πανεπιστήμιο της γενέτειράς του και κατόπιν στο πανεπιστήμιο του Τζον Χόπκινς. Δίδαξε σε πολλά πανεπιστήμια και κέρδισε την διεθνή αναγνώριση για την πραγματιστική προσέγγισή του στη φιλοσοφία, την ψυχολογία και την φιλελεύθερη πολιτική. 

Σημαντικότερα έργα του : Πώς σκεπτόμαστε, 1910. Δημοκρατία και εκπαίδευση, 1916. Ανασυγκρότηση στη φιλοσοφία, 1920. Εμπειρία και φύση, 1925. Λογική: η θεωρία της έρευνας, 1938. Εμπειρία στην εκπαίδευση, 1938.

*-*

Η παρούσα εργασία είναι μία προσπάθεια προσέγγισης κλασικών κοινωνιολογικών κειμένων, τα οποία εστίασαν διαχρονικά στα ζητήματα της εκπαίδευσης. Πρόκειται για κείμενα μέσα από τα οποία η Kοινωνιολογία αναγνωρίζει την εκπαιδευτική διαδικασία ως ένα από τα αντικείμενα της επιστημονικής μελέτης της. Το εκπαιδευτικό εγχείρημα παύει να προβάλλει αποκλειστικά μέσα από τους γνωσιοθεωρητικούς, ηθικούς ακόμα και μεταφυσικούς όρους και μελετάται πλέον ως μία από τις λειτουργίες των ανθρώπινων κοινωνιών. 

Στην εργασία αυτή θα προσπαθήσω να εξετάσω αφενός τις βασικές παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές αντιλήψεις ενός από τους θεμελιωτές της Κοινωνιολογίας, του Emile Durkheim (1858-1917), μέσα από τα έργα του Εκπαίδευση και Κοινωνιολογία (1922) και Η εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης, οι οποίες διατυπώνονται σε μια κρίσιμη εποχή, στα τέλη του 19ου αρχές 20ου αι., εκφράζοντας τους προβληματισμούς και τις δυναμικές της ευρωπαϊκής κοινωνίας· και αφετέρου, τις απόψεις ενός από τους βασικούς εκπροσώπους του φιλοσοφικού ρεύματος του πραγματισμού, του John Dewey (1859-1952), ο οποίος με το έργο του Δημοκρατία και Εκπαίδευση (1916), ερευνά τα εκπαιδευτικά ζητήματα στα πλαίσια μιας διαφορετικής ιστορικής πραγματικότητας, αυτής της αμερικάνικης κοινωνίας. 

Έχει ενδιαφέρον να εντοπίσουμε στις δύο προσεγγίσεις τόσο τα σημεία σύγκλισης όσο και τα σημεία απόκλισης, καθώς αυτές συνομιλούν στο μεταίχμιο μίας εποχής, που σημαδεύεται από τον ιδιαίτερο, κρίσιμο ρόλο που, εκ των πραγμάτων, οι Επιστήμες αναλαμβάνουν να παίξουν, τόσο εντός της εκπαιδευτικής διαδικασίας όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό πεδίο. 

Συνεχίζεται... 

Στο επόμενο : Πρώτο μέρος : Emile Durkheim: Ο κοινωνικός ρόλος της εκπαίδευσης 

* Η Εύα Μπολιουδάκη είναι τελειόφοιτος του τμ. Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης