_διαφημιστική αποδομητική : δεν μας σώζει τίποτα....

1) transformation....

2) νέες οντότητες

3) αόρατες δυνάμεις....

Με τρεις διαφημίσεις θα ασχοληθούμε σήμερα, αγαπητοί αναγνώστες!

Οι διαφημίσεις παρατίθενται παραπάνω και δεν πειράζει καθόλου αν αποφασίσετε να μην τις δείτε... 

Ούτε κι εγώ αποφάσισα να τις δω, παρά μου επιβλήθηκαν, καθώς εκεί που άκουγα μουσική στο διαδίκτυο, ξεφύτρωναν συχνά πυκνά εμπρός μου... ξέρετε πώς γίνεται αυτό!

Ένα θέμα είναι το ότι ξεφύτρωναν... 

Περνάει στα ψιλά αυτή η τακτική, είναι όμως ένα βασικό στοιχείο του διαφημιστικού πακέτου. 

Γιατί άραγε μόνο για τις κομματικές διαφημίσεις σε προεκλογική περίοδο, να ισχύει το σαβουάρ βιβρ απέναντι στον τηλε-γουέμπ-θεατή, της προειδοποίησης "ακολουθεί πολιτική διαφήμιση" και να μην ισχύει για κάθε διαφήμιση; Τι υποδηλώνει η άλλοτε ύπαρξη κι άλλοτε ανυπαρξία της προειδοποίησης;

Θα δώσω ευθύς την απάντηση. 

Διότι, όλα τα προειδοποιητικά σήματα, σκοπεύουν στον προσανατολισμό και στην εγρήγορση της συνειδησιακής ετοιμότητας αυτού στον οποίο απευθύνονται. 

Η λειτουργία της συνείδησης δεν είναι αντανακλαστική και αυτοματοποιημένη. 

Δεν είναι παρούσα πάντοτε 100%. Εκτός από τις ώρες του ύπνου, η συνείδηση και στις ώρες του ξύπνιου βρίσκεται συχνά εν υπνώσει... (παρένθεση: δεν μιλάω για την "φενακισμένη συνείδηση" αλλά για κανονική ύπνωση...)

Αυτό ακριβώς το γνωρίζουν οι επιστήμονες της διαφημιστικής ύπνωσης και το αξιοποιούν με τρόπο ομολογουμένως αξιοθαύμαστο. 

Έχω πει και σε παλιότερες αναρτήσεις της ιδίας θεματικής ότι οι διαφημίσεις αποτελούν μικρές φιλοσοφικές πραγματείες... διαθέτουν πίσω τους ισχυρές φιλοσοφικές προκείμενες και δεν στοχεύουν μόνο στην καταναλωτική καθοδήγηση του θεατή, δηλαδή στο πορτοφόλι του και την αρπαγή του εισοδήματός του, αλλά και στην δημιουργία της αντίληψής του για τον κόσμο που τον περιβάλλει...Στοχεύουν το έτσι είναι του κόσμου...

 Ο οποίος κόσμος είναι τεραστίων διαστάσεων πλέον, βρίσκεται εκτός του άμεσου ελέγχου του μέσου ανθρώπου και δια τούτο υπάρχει η πιεστική ανάγκη της γνωριμίας και της εξοικείωσής του, της εξήγησης και της σχηματοποίησης της καθημερινής ζωής.  Το "ζυμάρι" των διαφημίσεων είναι η ο κόσμος της καθημερινής ζωής.... ο βιόκοσμος που θα έλεγε και ο Χούρσσελ. 

 Οι χειραγωγοί και χειροπλάστες, λοιπόν, των ανθρώπινων εγκεφάλων, υποκρίνονται ότι προκειμένου για την εκλογική διαδικασία, ο πολίτης-καταναλωτής, έχει πλήρη συνείδηση, δεν τελεί σε κατάσταση χαύνωσης, καθότι έχει λάβει την σχετική προειδοποίηση  ("ακολουθεί πολιτική διαφήμιση")  και είναι σε θέση να κρίνει αυτό που βλέπει κι ακούει,  έχει ευθύνη της πράξης του και συνειδητά μπορεί να επιλέξει αυτούς που θα τον εκπροσωπήσουν. 

Δια τούτο η ψήφος του είναι απρόσβλητη.... 

 Έμμεσα έτσι αναγνωρίζουν ότι όλο το υπόλοιπο διάστημα μπορεί να κοιμάται υπό το νανούρισμα του τηλεοπτικού μουρμουρίζειν....( βλ. marketing)

Μια τελευταία επισήμανση είναι αυτή : 

Ο φιλοσοφικός λόγος, αν σήμερα έχει έναν αξιόλογο αντίπαλο, αυτός δεν είναι ούτε ο θεολογικός ούτε ο επιστημονικός  ούτε ο ποιητικός λόγος ούτε καν η δόξα του κοινού νου... 

είναι ο διαφημιστικός λόγος που διεκδικεί την ερμηνευτική και πρακτική κατίσχυση. Υιοθετείται ως ο λόγος των ανθρώπων όταν πρόκειται να περιγράψουν όχι μόνο τον κόσμο αλλά και τους εαυτούς τους. 

Μετά από αυτά τα γενικά περνάω στον σχολιασμό των  τριών  διαφημίσεων.

Οι τρεις αυτές διαφημίσεις σχετίζονται άμεσα μεταξύ τους, διότι κτίζονται πάνω σε ένα κοινό έδαφος. Το κοινό έδαφος στο οποίο κτίζονται τα ιδιαίτερα μηνύματα της κάθε μιάς είναι  η αναφορά τους σε ένα είδος "σωτηρίας".  

Ίσως να είναι οι προάγγελοι ενός νέου διαφημιστικού ήθους. 

Η σωτηρία την οποία υπονοούν δεν προέρχεται από το ίδιο το άτομο, το οποίο με τις πολύ "έξυπνες" και "συμφέρουσες" επιλογές του, υιοθετώντας το καταναλωτικό μήνυμα κάποιας διαφήμισης (π.χ. την αγορά ενός συγκεκριμένου προϊόντος: αυτοκινήτου, δημητριακών, τυριού κλπ) θα ζούσε μια εκδοχή του παραδείσου, ήδη στην εδώ και τώρα συνθήκη της ζωής του. 

Όχι, το άτομο και οι επιλογές του και στις τρεις αυτές διαφημίσεις, δεν υπολογίζονται καθόλου. 

Υπάρχει πλέον η παραδοχή ότι το άτομο είναι ανίσχυρο και παθητικό σε ότι συμβαίνει γύρω του. 

Δείτε ότι και στις τρεις διαφημίσεις, οι άνθρωποι απλώς παρίστανται μέσα στην καθημερινότητά τους, τρώνε, περπατάνε, δουλεύουν, σπουδάζουν...

Τότε συμβαίνει μια έξωθεν παρέμβαση η οποία είναι ικανή να αλλάξει ριζικά την βιωμένη, επίπεδη πραγματικότητα: 

Στην πρώτη αυτό γίνεται μέσω μιας εξωανθρώπινης φιγούρας η οποία διαθέτει διαστάσεις μεγαλύτερες από τις ανθρώπινες, μπορεί να μεταλλάσσεται στο οτιδήποτε, έχει μεγάλη πλαστικότητα και τα χαρακτηριστικά της αυτά είναι τα στοιχεία του εκπληκτικού, του θαυμαστού, αυτού που μπορεί να αλλάξει την ζωή των ανθρώπων. Την φιγούρα αυτή, αν και δεν ανήκει στον κόσμο τους, οι άνθρωποι την υποδέχονται με ευφρόσυνη χαρά και δεν τους προκαλεί καμία αμηχανία, κανένα φόβο, κανένα ερωτηματικό. Αντίθετα τους κάνει χαρούμενους, τους κάνει έτοιμους να περιμένουν το αναπάντεχο. 

Το φανερό μήνυμα εδώ είναι ότι ο ΟΠΑΠ είναι μια εταιρεία στοιχημάτων και παιχνιδιού (δηλ. επίσημου, κρατικού τζόγου) η οποία με την παρουσία της στην ζωή της πόλης και των ανθρώπων, μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητα και να σώσει την αβάσταχτα βαρετή ζωή από την επανάληψη, ζωογονώντας την νεκρή ελπίδα τους για αλλαγή. 

Το κείμενο που συνοδεύει την εικόνα είναι άνευ σχολίων....

Το κρύφιο μήνυμα είναι ότι μόνο μέσα από transformation , δηλαδή την μετάλλαξη σε κάτι άλλο οι άνθρωποι μπορούν να ελπίζουν στην σωτηρία της βουλιαγμένης τους πραγματικότητας.

 Κι αυτό το άλλο δεν είναι μια δική τους προϋπόθεση, αλλά έρχεται απ' έξω και τους επιβάλλεται.... 

Στην δεύτερη, αυτά που εισβάλλουν στην καθημερινότητα και μάλιστα στην καταναλωτική καθημερινότητα, δηλαδή σε ό,τι μπορεί κάποιος άνθρωπος να βιώσει και να έχει κάποια αξία, είναι κάποιες μικροσκοπικές οντότητες, πανομοιότυπες μεταξύ τους, κίτρινου χρώματος που ζουν μαζί με τους ανθρώπους, τους συνοδεύουν παντού, είναι άφθαρτες (μπαίνουν στο πλυντήριο ή στο μίξερ), είναι ανάλαφρες, είναι διασκεδαστικές, είναι ... η χαρά της ζωής, της κάθε ημέρας. Κάτι σαν "φύλακες άγγελοι" του σύγχρονου καταναλωτή.... δεν εκπορεύονται όμως από κάποια επέκεινα κατάσταση ή τον Θεό, αλλά από την Τράπεζα Πειραιώς. 

Το κρύφιο μήνυμα εδώ είναι ότι η καταναλωτική συμπεριφορά ταυτίζεται με την εσωτερικότητα του ανθρώπου  και η εσωτερικότητα με την σειρά της στεριώνεται, σώζεται και φυλάσσεται στο άφθαρτο σύστημα των yellows ανθρωπαρίων , τα οποία κι αυτά είναι οι εξωτερικές επιβραβεύσεις. 

Στην τρίτη και τελευταία διαφήμιση, το πράγμα γίνεται εντελώς ανυλικό... πρόκειται για αόρατες δυνάμεις που προκαλούν υπερφυσικά φαινόμενα που υπερβαίνουν κάθε πρόβλεψη και προσδοκία...

Ο κόσμος αλλάζει, αλλάζουν οι εμπειρίες των ανθρώπων μέσω της παντοδυναμίας των οπτικών ινών και της τεχνολογίας. Βεβαίως και εδώ το μήνυμα είναι ότι η εμπειρία θα αλλάξει προς το καλύτερο... Όλοι με μεγάλη χαρά και ένα ζωογόνο ξάφνιασμα εισέρχονται στην καινούργια πολλά υποσχόμενη πραγματικότητα. 

Προσέξτε ότι και στις τρεις διαφημίσεις, μεγάλο μέρος του χρόνου της εικόνας λαμβάνουν οι σκηνές σε τόπους και με ανθρώπους της εργασίας (εργάτες, ταξιτζήδες κλπ.) 

Ο κόσμος της εργασίας, ένας κόσμος που έχει χάσει εδώ και καιρό  τους καλλωπιστικούς μύθους της εξημέρωσής του, είναι πλέον μια απέραντη ζούγκλα ή ένας απεχθής βάλτος ικανός να καταπωθεί κάθε δημιουργικότητα και να κατασπαράξει τα όνειρα που κάνουν οι άνθρωποι για την ζωή. 

Αυτόν τον κόσμο της εργασίας προσπαθούν να "διασώσουν" οι διαφημίσεις αποκρύπτοντας την ελεεινή του κατάσταση και  συνδέοντας ευθέως την "σωτηρία" του με τους σκοπούς και τους στόχους της Αγοράς...

Εγώ όμως θα επιμείνω... από την πραγματικότητα δεν μπορεί να μας σώσει τίποτα, 

εάν κάποτε αποφασίσουμε ότι θα είμαστε ξύπνιοι όταν δεν κοιμόμαστε...