_η κρυφή γοητεία της ψευδοεπιστήμης

Το ψηφιδωτό ον, το ελληνικό dna και το κβαντικό μέντορινγκ

Ο Βελόπουλος πουλάει ιδιόχειρες επιστολές του Ιησού Χριστού. Ο Λιακόπουλος μιλά για ταξιδιώτες του Σείριου, Ελοχίμ και Νεφελίμ. Κάποιοι πουλάνε αντιεμβολιασμό, άλλοι «καταρρίπτουν» τη θεωρία της εξέλιξης. Πολλά τα άνθη της ψευδοεπιστήμης: απόψεις, παραδόσεις, θεωρίες ή πρακτικές που παρουσιάζονται ως επιστημονικές χωρίς να ακολουθούν επιστημονικές μεθόδους ή το πνεύμα της επιστήμης. Εκμεταλλεύονται γνωστικά κενά και ανθρώπινες ανάγκες πείθοντας πολλούς πιστούς (και εύπιστους).

Η συνταγή είναι δοκιμασμένη: βάλτε λίγη ανατολική θρησκεία, προσθέστε μια δόση μυστικισμού, λίγο new age, μπόλικη αρχαιολατρία και προγονοπληξία, αρκετή αστρολογία, κάμποση lounge ψυχολογία. Για πιο καυτερά, βάλτε λίγη ευγονική και συνωμοσίες του DNA. Έτοιμο το φαγητό: (ψευδο)επιστήμη με βάση κβαντική και σάλτσα ακροδεξιά. Σερβίρετε σε social media και τηλεόραση.

Λέει ο Στ. Τραχανάς που διδάσκει στο τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Κρήτης: «Η διάκριση μεταξύ επιστήμης και ψευδοεπιστήμης είναι αναμφίβολη: επιστήμη και επιστημονική γνώση είναι οτιδήποτε έχει περάσει ανοιχτή διαδικασία ελέγχου και έχει αποτυπωθεί στα έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και τα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημίων ή στα καθιερωμένα πανεπιστημιακά συγγράμματα. Οτιδήποτε αρνείται να υποβληθεί σε αυτήν τη διαδικασία και μετράει μόνο προβολές στο YouTube ανήκει σίγουρα στην άλλη όχθη. Είναι η επιστήμη του… διαδικτύου ή απλώς ψευδοεπιστήμη». Και εξηγεί ότι η διαδικασία ελέγχου αφορά δημοσίευση σε επιστημονικά περιοδικά, εξονυχιστικό πειραματικό έλεγχο από πολλούς ανεξάρτητους επιστήμονες και άλλα στάδια (Εφημερίδα Συντακτών, 2/3).

Διαβάζουμε σε δημοσιεύματα που πληθαίνουν: «Η μεγάλη επιτυχία της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) τα τελευταία χρόνια και αυτό που προσπαθεί να κάνει και το πετυχαίνει, είναι ότι πλέον έχει συνδέσει και συνθέσει όλα τα γνωστικά πεδία, ό,τι υπάρχει. Δηλαδή, μέσα(sic) σε ένα τραπέζι κάθεται, ένας καλλιτέχνης, ένας επιστήμονας, ένας γιατρός, ένα μέντιουμ, δηλαδή ένα melting pot, μία σύνθεση μυαλών και ανθρώπων και όλοι μαζί δημιουργούμε και αυτό είναι το εξαιρετικό». Τα παραπάνω έλεγε η πολιτιστική εκπρόσωπος της ΕΕΦ και συγγραφέας του βιβλίου «PAD ΜΕΘΟΔΟΣ – Ο Συμπαντικός ηθοποιός. Άπειρες ζωές, Άπειροι χαρακτήρες, Άπειρα frames». Σημείωση 1η: η συγγραφέας συστήνεται «ως γνήσια Καρκίνος». Σημείωση 2η: η ΕΕΦ εξέδωσε και παρουσιάζει το βιβλίο σε όλη την Ελλάδα.

Πρόεδρος και αντιπρόεδρος της ΕΕΦ προλόγισαν το βιβλίο: «Η συγγραφέας πέτυχε να δομήσει μια πρωτότυπη θεωρία, που δίνει τη δυνατότητα, όλο αυτό το γήινο σύστημα από άτομα, ιδέες, αναζητήσεις, να προσλαμβάνει σκέψεις, νέες θέσεις, διαπεραστικές μεθόδους, φθάνοντας στην κορύφωση της επικοινωνίας των ψυχών τους». Στο σάιτ της ΕΕΦ το βιβλίο τοποθετήθηκε στην κατηγορία «επιστημονικά βιβλία» (κατόπιν αντιδράσεων μετατέθηκε αλλού), η συγγραφέας (μη φυσικός αλλά μέλος της Ένωσης Φυσικών) χαρακτηρίστηκε «αληθινή ερευνήτρια της ψυχής του ανθρώπινου δυναμικού». Χαρακτηριστικό το απόσπασμα του βιβλίου: «Οραματίσου τον εαυτό σου και όλους τους χαρακτήρες μέσα σε μια χρυσή μπάλα που πάλλεται σαν καρδιά.(…) Χρησιμοποίησε το ένστικτό σου αντί της λογικής. Το ένστικτο είναι πιο δυνατό από την λογική. Είναι διαλογισμός σε δράση». Δύσκολα το λέει κανείς δείγμα επιστημονικού λόγου.

Μεμονωμένη αστοχία; Διαβάζουμε στα ellinikahoaxes πως η Ένωση οργανώνει σεμινάρια «Φυσικής της Ψυχής». Καλεί ως εισηγήτρια σε επιστημονικό συνέδριο μία «Κβαντικό Μέντορα Ζωής» που προσφέρει αντιμετώπιση προβλημάτων μέσω «συμπαντικών νόμων». Η μέθοδος λέγεται 5D Miracles, μίξη «επιστήμης και πνευματικότητας» ή αλλιώς «πώς τα πιστεύω μας αλλάζουν την τετραδιάστατη πραγματικότητα».

Η υπόθεση είναι σοβαρή. Λέει ο Στ. Τραχανάς: «Είναι φανερό ότι η ΕΕΦ βρίσκεται σε πλήρη δυσαρμονία με την καταστατική αποστολή της. Ο ρόλος που έχει επιλέξει για τον εαυτό της συνιστά μια θεσμική ανωμαλία».

Υπάρχουν όμως και χειρότερα: οι θεωρίες εθνοφυλετισμού. Μέλος του ΔΣ της ΕΕΦ έγραψε στο facebook: «Επειδή βλέπω πολύ(sic) απαισιοδοξία. Έμαθα από πολύ σημαντικό μοναδικό και ειδικό επιστήμονα ότι το DNA των Ελλήνων έχει μια αναπάντεχη και πολύ καλή ιδιότητα. Στις επιμιξίες όχι μόνο διατηρεί τα καλά χαρακτηριστικά του, αλλά παίρνει και τα καλύτερα χαρακτηριστικά των επιμειξιών.(…) Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες δεν θα πεθάνουν ποτέ». Εδώ έχουμε ακραίες θεωρίες του αίματος. Ο συντάκτης επικαλείται ανύπαρκτα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία αρνείται να παρουσιάσει. Μετά από βδομάδες σφοδρής κριτικής ανασκεύασε χωρίς να ανακαλέσει. Πρόσφατα έκρυψε την ανάρτηση.

Μεμονωμένη αστοχία επίσης; Διαβάζουμε σε ενυπόγραφη επιστολή (Εφημερίδα Συντακτών, 26/2) ότι καθηγητής στο Φυσικό, πρόεδρος της ΕΕΦ, είπε στο αμφιθέατρο «Φωτιά στη μαυρίλα», αναφερόμενος στους μετανάστες στην Ελλάδα. Αν ισχύει η καταγγελία, τότε έχουμε διδασκαλία φυλετικού μίσους σε πανεπιστημιακό αμφιθέατρο.

Επιστημονικοί φορείς ανησυχούν, υπερασπίζονται την επιστήμη τους. Το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών ομόφωνα αποδοκίμασε τα φαινόμενα προβολής και υποστήριξης ψευδοεπιστημονικών απόψεων και πρακτικών από άτομα που εμφιλοχωρούν στα επιστημονικά σωματεία. Κάλεσε μάλιστα τους αρμόδιους φορείς να μην στέκονται πλέον απαθείς. Ο Πρόεδρος του τμήματος σε άρθρο του ρητά αναφέρθηκε σε «φαιδρές εκφάνσεις υπερδραστηριότητας» της ΕΕΦ που θα μπορούσαν και να αγνοηθούν αν δεν πιθανολογούνταν οικονομικά κίνητρα και οφέλη από την εμπλοκή της με τη δημόσια εκπαίδευση (Όταν η ψευδοεπιστήμη διεκδικεί κοινωνικό ρόλο, Το Βήμα, 3/3).

Η Ελληνική Εταιρεία Φυσικής για την Επιστήμη και την Εκπαίδευση επισημαίνει πολλά ακόμα για την ΕΕΦ: εξέδωσε βιβλίο περί «ψηφιδωτού όντος», πιστοποίησε την «εφεύρεση του αεικίνητου», δημοσίευσε άρθρο με το οποίο «…ανατρέπεται όλη η φυσική». Κάνει λόγο για παρα-επιστήμη για οικονομικούς λόγους «με την οργάνωση –αζημίως– επιμορφώσεων και εκδηλώσεων για μαθητές και εργαστηριακά πειράματα από εκπαιδευτικούς».

Δεν αρμόζουν σε επιστημονικό φορέα η trash αισθητική, οι τεχνικές τηλεπαστόρων, τα «σεμινάρια ζωής», οι ευθείες αναφορές σε ψευδεπιστήμονες (όπως ο Deepak Chopra). Πολύ περισσότερο δεν αρμόζουν οι ιδέες φυλετικής ανωτερότητας των Ελλήνων.

Είναι η αντίδραση μόνο ευθύνη των φυσικών; Όχι. Ό, τι εμπλέκεται στη δημόσια εκπαίδευση μάς αφορά όλους. Τόσο το περιεχόμενο όσο και οι οικονομικοί όροι αυτής της εμπλοκής πρωτίστως αφορούν τους ελεγκτικούς μηχανισμούς της πολιτείας. Οι δε εξάρσεις τοξικού ρατσιστικού λόγου από χείλη πανεπιστημιακών δασκάλων ίσως παρουσιάζουν διοικητικό και ποινικό ενδιαφέρον.

Αυτά για όσους νόμιζαν ότι οι Νεφελίμ είναι αξεπέραστοι. Και πάντως, δε χωρά εφησυχασμός. Εδώ με τις ιδιόχειρες επιστολές του Ιησού ο Βελόπουλος μπορεί και να μπει στη Βουλή.

Αναδημοσίευση από αντίφωνο

(όχι το γνωστό με κεφαλαίο Α , των μεγάλων ιδεών και των γαλάζιων πόντων...)