Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

_για την συζήτηση της ταυτότητας φύλου

Παρακολούθησα αποσπάσματα από την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που γίνεται στο ελληνικό κοινοβούλιο με την ευκαιρία της κατάθεσης του σ/ν για την ταυτότητα φύλου.
Λέω πολύ ενδιαφέρουσα, διότι είναι η μόνη ίσως συζήτηση εδώ και καιρό που φέρνει στο προσκήνιο του δημόσιου  διαλόγου κάποια θέματα που διαφεύγουν του σκληρού οικονομισμού και δεν είναι επιδεκτικά της ρητορικής της φούσκας περί οικονομικής ανάπτυξης. Τα θέματα που εγείρει αυτή η συζήτηση, είναι μια μοναδική ευκαιρία για την ελληνική κοινωνία να αυτοεξεταστεί, να ανασυγκροτήσει, δηλαδή τις βασικές πεποιθήσεις της, για:
- την ύπαρξη και τον ρόλο των φύλων,
 - την θέση του σύγχρονου ατόμου στην κοινωνία και την σχέση του με το σύνολο,
- την λειτουργία της επιστημονικής κοινότητας των ειδικών στον σύγχρονο κόσμο και το είδος και την αξία της γνώσης που κομίζει η επιστημονική έρευνα,
- τον ρόλο που καλούνται να παίξουν οι θεσμοί του δυτικού κράτους στη μετα-νεωτερική, μετα-βιομηχανική πραγματικότητα,
-  την εμφάνιση των νέων κινημάτων που ως πρόταγμα τους έχουν το δικαίωμα στην διαφορά και όχι στην εξομοίωση των διαφορετικοτήτων,
- την αντίληψη περί του ιερού και των ορίων της ανθρώπινης βούλησης και πράξης,
- κι ασφαλώς την σχέση του κράτους με την επίσημη εκκλησία και της εκκλησίας με τους εξουσιαστικούς θεσμούς....
Κι άλλα πολλά θα μπορούσε κανείς να διακρίνει κι ίσως να καταφέρει μάλιστα να απλώσει τους προβληματισμούς του πέραν αυτών που έγραψα παραπάνω....
Παρόμοιες συζητήσεις, που θέτουν στο επίκεντρο του προβληματισμού όψεις που μπορεί να πάρει το ερώτημα "πώς ζούμε;" στερήθηκε εδώ και χρόνια- για να μην πω ότι δεν έγιναν ποτέ- αυτός ο τόπος. Την βία της μαγκούρας των προεστώτων και του κράτους, διαδέχθηκε η βία των συνθημάτων  των μπαλκονιών και των λαοθαλασσών...
Έτσι άμαθοι που είμαστε σε τέτοια ανοίγματα, που αναστατώνουν την σταθερότητα του κοινωνικού και του κομματικού ανάγλυφου, είναι λογικό κι αναμενόμενο να λειτουργούμε με όλες τις κοινωνικές και κομματικές άμυνες σε εγρήγορση.

Παραμερίζοντας, λοιπόν, τις τόσο βαρετές και επαναλαμβανόμενες κούφιες ρητορικές τρίπλες που αποτελούν αναπόσπαστο συστατικό της κοινοβουλευτικής θεατρικότητας και του κομματικού αφιονιού και τίθενται αυτομάτως εκτός κριτικής, γιατί θα έχανε κανείς τον χρόνο του αλλά και την ουσία εάν θα ασχολιόταν μαζί τους, διέκρινα  δυο βασικές αμυντικές τάσεις στους λόγους των ομιλητών :
Η πρώτη ήταν να υπερτονιστεί η πλευρά του θέματος που το εμφανίζει ως κοινωνική απειλή, είτε των χρηστών ηθών, είτε των θεμελίων του οικογενειακού  θεσμού, είτε του χριστιανικού ανθρωπολογικού τύπου, είτε του κύρους των κρατικών λειτουργών, είτε του προσανατολισμού των ταξικών αγώνων οι οποίοι αποπροσανατολίζονται από τις πολύ πιο σοβαρές οικονομικές διεκδικήσεις τους και το καθήκον της απόκρουσης των επιθέσεων της άρχουσας τάξης....
Η δεύτερη ήταν να υποτιμηθεί το γεγονός ότι υπάρχουν πράγματι κάποιοι άνθρωποι που δεν ανήκουν στον κανόνα, όσον αφορά την αίσθηση του φύλου τους, είτε με αναφορά στο ήδη κεκτημένο άλλων ευρωπαϊκών χωρών τις οποίες πρέπει, έστω με καθυστέρηση, να παρακολουθήσουμε,  είτε με επίκληση του τυπικού, σχεδόν αδιάφορου και γραφειοκρατικού χαρακτήρα της εν λόγω νομολογίας, είτε με παράθεση αριθμητικών στοιχείων που βεβαιώνουν ότι πρόκειται για μια αμελητέα μειοψηφία, με κάποιες ιδιάζουσες βιολογικές αστοχίες, είτε με   ευθεία σύνδεση με τα ανθρώπινα δικαιώματα που είναι ένας άλλος, ευγενής τρόπος για να κατηγοριοποιούμε και να βάζουμε στην άκρη τα ενοχλητικά φαινόμενα.

Και οι δύο αμυντικές στάσεις έχουν έναν κοινό παρονομαστή:
Καμιά από τις δύο δεν βρίσκει να μας αφορά άμεσα, εμάς τους ίδιους, το πραγματικό πρόβλημα αυτών των ανθρώπων! Μιλάμε για το πρόβλημα της ταυτότητας φύλου, έχοντας τραβήξει ήδη μια ξεκάθαρη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε εμάς και σε αυτούς...τους ονομαζόμενους ομοφυλόφιλους, ομοφυλικούς, διαφυλικούς, τρανς κλπ.
Και πώς θα μπορούσε να μας αφορά, θα αναρωτηθεί κάθε καλόπιστος αναγνώστης,  αφού εμείς,  εγώ και σεις δηλαδή, δεν υποφέρουμε από δυσφορία φύλου... νιώθουμε εντάξει και τακτοποιημένοι όσον αφορά αυτό... Εφόσον λοιπόν έτσι νιώθουμε αυτομάτως διαχωρίζουμε την θέση μας από τους άλλους κι έτσι έχουμε την ευχέρεια να κατατασσόμαστε είτε ανάμεσα στους ευσεβείς, παραδοσιακούς Έλληνες,  είτε ανάμεσα στους ομοφοβικούς, είτε ανάμεσα στους επιστήμονες της επανάστασης, είτε ανάμεσα στους μεταμοντέρνους διαφωτιστές της καθυστερημένης ελληνικής κοινής γνώμης.... Το τι θα γίνει τελικά αναδεικνύεται σε θέμα συσχετισμού κοινοβουλευτικών και εξωκοινοβουλευτικών δυνάμεων, όπερ και εγένετο και το νομοσχέδιο ψηφίστηκε...

Για να βρούμε εάν πραγματικά μας αφορά εμάς τους ίδιους το πρόβλημα της ταυτότητας φύλου ή είναι εντελώς ξένο προς την δική μας κατάσταση,  θα πρέπει να αναρωτηθούμε μήπως εκτός από το επιφανειακό επίπεδο της νομικής διευθέτησης του προβλήματος, στο οποίο κινείται η πολιτεία νομοθετώντας, δηλαδή νέμοντας - χωρίζοντας του καθενός το δίκιο - δικαίωμα, υπάρχει κι ένα άλλο βαθύτερο στο οποίο υπάρχουμε από κοινού και μοιραζόμαστε με αυτούς τους "παράξενους" την ανθρώπινη κατάστασή μας.
Αυτό, λοιπόν, που απαιτούν οι άνθρωποι αυτοί μέσα από τις επιμέρους διεκδικήσεις της σεξουαλικής ιδιαιτερότητάς τους και διαβάζοντας κάτω από τις γραμμές των αιτημάτων τους, είναι η ταυτότητα του να είναι και να κατανοούνται από τους εαυτούς τους αλλά και από τους άλλους ως αυτό που είναι. Απαιτούν δηλαδή μια ενότητα είναι και νοείν, πράγμα που για όλους εμάς τους ανηκοντες στον κανόνα, θεωρείται ασφαλώς χαμένη, αφού μπορούμε και έχουμε αποδεχθεί να έχουμε άλλη ηθική κι άλλη επαγγελματική ταυτότητα, άλλη χριστιανική και ελληνική κι άλλη όταν πρόκειται για τα συμφέροντά μας, άλλη καταναλωτική κι άλλη οικολογική, άλλη ιδιωτική κι άλλη δημόσια, άλλο να είμαστε κι άλλο να λέμε, άλλο να πιστεύουμε κι άλλο να διδάσκουμε,   και άπειρους τέτοιους διχασμούς και διασπάσεις της ενότητας του ανθρώπινου προσώπου.
Μπορεί λοιπόν το πρόβλημα της ταυτότητας φύλου να μην μας αφορά σε πρώτο βαθμό,  μας αφορά όμως άμεσα σε ένα δεύτερο πολύ βαθύτερο και σε αυτό το δευτερο επίπεδο αποτελεί πρόβλημα του πολιτισμού μας γενικά,  του μελλοντικού κόσμου και της ηθικής μας αυτοκατανόησης.
Υπάρχει, λοιπόν, ένα επίπεδο στο οποίο, δίχως να αίρονται οι διαφορετικότητές μας, συναντιόμαστε με τους "παράξενους" και τους μειοψηφούντες κι είναι αυτό του κατακερματισμού και της απανθρωποίησης του ανθρώπου, μέσα στην αμορφία των σύγχρονων κοινωνιών του εφήμερου, του αναλώσιμου και του αδιάφορου...
Μόνο που εμείς δεν θέλουμε να το δούμε, αφού αισθανόμαστε καθόλα "φυσιολογικοί" και μας αρέσει να ανήκουμε στο main stream, όποιο κι αν είναι αυτό....
 Γιατί το να τεθεί, σε ένα κόσμο γεμάτο από στερεότυπα και κατηγοριοποιήσεις, κατάμεστο από προσωπεία που εναλλάσσονται με ταχύτητα,  όπως κάθε εμπόρευμα,  το πρόβλημα της ενότητας είναι και νοείν, ως πρόβλημα της ενότητας του ανθρώπινου προσώπου και ως όρος για την ακεραιότητα της ανθρώπινης ζωής,  συνεπιφέρει μεγάλο ψυχικό πόνο για όποιους το τολμήσουν, είναι μια πράξη τραγική, αμιγώς επαναστατική και μεταμορφωτική, ασχέτως αν επιτυγχάνεται ή όχι....
Θα περίμενε, λοιπόν,  κανείς ότι η Εκκλησία θα είχε πολλά να πει για τον ανθρώπινο πόθο της ενότητας και την δύναμη της Χάρης,  καταθέτοντας την δική της αλήθεια, προβάλλοντας το θεανθρώπινο πρόσωπο του Χριστού και οδηγώντας την συζήτηση στην ουσία της,  πέρα από τις ιδεολογικές και άλλες άμυνες που ορθώθηκαν, πλην όμως αυτό για άλλη μια φορά δεν έγινε...για κάποιους προφανείς λόγους, υποθέτω!

Πάντως ήταν μια ανάπαυλα αυτή η συζήτηση... ένα ψήγμα της ζώσας πραγματικότητας που για λίγο μόνο εισχώρησε μέσα στο ξερό, οικονομοτεχνικό κάδρο  της ελληνικής μας ασφυξίας.





Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

_Mπέρτολτ. Μπρεχτ: η Εβραία

Η "Εβραία" είναι ο τελευταίος μονόλογος από το σπονδυλωτό έργο του Bertolt Brecht "τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ. Το έργο αυτό του Μπρεχτ αποτελείται απο 24 σκηνές-μονόπρακτα, που έγραψε ο Μπρεχτ εξόριστος μεταξύ 1935 και 1939 και περιγράφουν την τρομοκρατία και την άγρια φύση του ναζιστικού καθεστώτος. Η ελληνική μετάφραση αυτού του έργου του Brecht είναι του Μάριου Πλωρίτη και κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Μωραίτης. Στο κείμενο αποτυπώνεται η εσωτερική ένταση του ατόμου που παίρνει μια απόφαση ενώ βρίσκεται στο χείλος της απελπισίας. Μέσα από την ανάγνωση του έργου στρέφουμε την προσοχή στα εκατοντάδες πρόσωπα της καθημερινότητας, τα οποία, δίνοντας έναν οριακό αγώνα επιβίωσης, αναδύονται ως σύγχρονοι/ες ήρωες και ηρωίδες του Brecht . Το ηχητικό ντοκουμέντο που δημοσιεύουμε παρακάτω είναι από την παράσταση που ανέβηκε το 1978 μαζί με άλλα πέντε μονόπρακτα διαφόρων άλλων συγγραφέων, από το Θίασο Λαμπέτη. Αν και το συγκεκριμένο ντοκουμέντο έχει ανέβ

_Κ.Π. Καβάφης : πρόσθεσις

Aν ευτυχής ή δυστυχής είμαι δεν εξετάζω. Πλην ένα πράγμα με χαράν στον νου μου πάντα βάζω — που στην μεγάλη πρόσθεσι (την πρόσθεσί των που μισώ) που έχει τόσους αριθμούς, δεν είμ’ εγώ εκεί απ’ τες πολλές μονάδες μια. Μες στ’ ολικό ποσό δεν αριθμήθηκα. Κι αυτή η χαρά μ’ αρκεί. (Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993) Σχόλιο :  Δεν θέλω να κάνω ανάλυση... ένα σχόλιο μόνο.. Υπήρξαν και υπάρχουν -ευτυχώς- πολύ αξιότεροι εμού αναλυτές, που έσκυψαν με γνώση και συγκίνηση πάνω στο έργο που μας άφησε ο μεγάλος Αλεξανδρινός. Πριν, όμως, μπω στα ενδότερα, λέω να κάτσω λίγο απ' έξω, να θαυμάσω το οικοδόμημα. Γενικά, καλό είναι να το κάνουμε αυτό. Μια πρώτη καταγραφή, μια εξωτερική εποπτεία, καθώς η μορφή περι-γράφει το περιεχόμενο και το περιεχόμενο χύνεται μέσα στη μορφή του, μας είναι πάντα χρήσιμη για να συνδεθούμε και να μείνουμε εντός του ποιήματος. Ας είναι... διάφορες σκέψεις...ή οδοί για την σκέψη, γενικώς... Αυτό λοιπόν το ποίημα του Κ.Π.Καβά

_αν αυτή είναι η πολιτική

 Δεν θα το επιδιώξω, αλλά θα εκμεταλλευτώ αυτή τη καταπληκτική συγκυρία : ώρα απογευματινή, μάθημα σε σπίτι, σε κεντρική πλατεία, σε κεντρικό χωριό, από κάτω τα καφενεία και είχα εντοπίσει καθώς πήγαινα ασυνήθιστες κινήσεις, μια αναταραχή και μια κυρία, άγνωστη σε μένα,  με χρώμα μαλλιών σε ώριμη μελιτζάνα να περιφέρεται μαζί με μια φίλη της που δεν είχε τίποτε το αξιοσημείωτο. Εγώ πρόσεξα την μελιτζανί.  Το μάθημα κυλούσε ανάμεσα σε απογοητεύσεις και προσπάθειες, οι ήχοι  της πλατείας γνωστοί και γι αυτό ανήκουστοι  έφταναν αλλά και δεν έφταναν σ'αυτιά μου, ίσως αν πρόσεχα έξω να έφταναν, αλλά εγώ πρόσεχα μέσα.  Οι ήχοι αλλάζουν. Ξέρω την αλλαγή των μικροφωνικών στις μικρές πλατείες των χωριών.  Τέλος μαθήματος. Η προεκλογική συγκέντρωση στα μισά. Έμεινα να ακούσω κι εγώ. Παράγγειλα όπως κάνω πάντα μια τσικουδιά και τι ανανέωση προσώπων, κινήσεων, χρωμάτων. Ίδιες ιδέες ή καλύτερα καμία ιδέα... χωρίς ιδέες. Το απόγευμα όμως δεν έχασε σε τίποτα την ομορφιά του Απρίλη του.  Το κόμμα,